عوامل ایجاد کننده ی سرطان

1.      موتاسیون
در سلول های بدن ما همواره موتاسیون رخ می دهد اما عواملی در بدن وجود دارند که این موتاسیون ها را اصلاح می کنند. اما گاهی موتاسیون های متعدد و با سرعت بالا می توانند در روند سرطانی شدن مؤثر باشند.

2.      تغییر بیان ژن

برای سرطانی شدن، تنها موتاسیون کافی نیست؛ در واقع وجود هم initiation و هم promotion مؤثر است. (این دو باید در کنار هم باشند.)

موتاسیون های اولیه به عنوان initiator عمل می کنند و باعث شروع می شوند و فاز promotion وقتی روی می دهد که این سلول های موتاسیون یافته با موادی دیگر برخورد می کنند و این روند را ادامه می دهند و باعث ارتقای تومور خوش خیم به مراحل بدخیم شده و یا باعث ارتقای تومور بدخیم به حالت جداشونده و متاستاز می شوند.  

معمولاً initiator ها در دوز کم ایجاد سرطان نمی کنند بلکه ایجاد موتاسیون می کنند که هرچه موتاسیون‌ها بمانند این شانس وجود دارد که موتاسیون اصلاح شود.        
برای سرطانی شدن (فرم بدخیم شدن) وجود محرک های ثانویه لازم است. از جمله محرک های ثانویه میتوان
برای سرطانی شدن (فرم بدخیم شدن) وجود محرک های ثانویه لازم است. از جمله محرک های ثانویه میتوان
برای سرطانی شدن (فرم بدخیم شدن) وجود محرک های ثانویه لازم است. از جمله محرک های ثانویه میتوانTPA و بسیاری از ارگانوکلرها ها را که به عنوان promotor هستند (برای ایجاد فاز promotion) نام برد.

3.      عوامل شیمیایی
·                   بنزآلکیلن که ترکیب موجود در ماده ی پاک کنندهء دودکش است و توسط CYP450 روی آن متابولیسمی صورت می گیرد و باعث سرطان اسکروتوم می شود. در واقع ابتدا توسط P450، اپوکسیده شده و بعد در ناحیه ای دیگر هم اپوکسیده می شود. سپس توسط گوانیدین از سمت N2 گوانیدین مورد حمله قرار می گیرد و پیوند کووالانس ایجاد می شود که به آسانی قابل شناسایی نیست و همین باعث اصلاح نشدن و به تبع، ایجاد سرطان خواهد شد.

·         بتانفتیل آمین ها ( در رنگ سازی استفاده می شود ← ایجاد سرطان مثانه )
·         آزبست ( که برای عایق سازی استفاده می شود ← ایجاد سرطان ریه )
·         تابش های یونیزان بخصوص آنهایی که از مواد رادیواکتیو ساطع می شود و بخصوص برای افرادی که در معدن کار می‌کنند ← ایجاد انواع سرطانها.
·         ترکیبات پلی آروماتیک و هیدروکربن ها ← ایجاد سرطان پوست و ریه. ( این ترکیبات حاصل احتراق اند )
·         تابش UV ( چه آنهایی که از تابش مستقیم نور خورشید و چه کسانی که از حمام آفتاب استفاده می کنند ) ← ایجاد سرطان پوست.
·         آفلاتوکسین، که در بعضی فرآورده های کشاورزی تکثیر یافته و در صورتی که مقدار آن از حد مجاز بگذرد ایجاد سرطان کبد می کند.
·         دود و تنباکو و قلیان و دودهایی که حاصل آشپزی است. سرخ کردن مواد غذایی می تواند این دودها را به همراه داشته باشد)
·         ترکیبات آلکیله کننده که به عنوان ضد سرطان استفاده می‌شوند، خود می توانند باعث ایجاد سرطان شوند.

4.      ویروس های Oncogene

رترو ویروس ها از جمله HIV، در مرحله ی integration، قرار گرفتن پروویروس حاصل از integration در نواحی پروتوانکوژن می تواند باعث ایجاد سرطان شود.

پاپیلوما ویروس که ایجاد زگیل می کند چه در زنان و چه در مردان در صورت درمان نشدن می تواند ایجاد سرطان کند.
بیشتر سرطان هایی که امروزه وجود دارند ، ناشی از بیان ناصحیح پروتوانکوژن‌هاست. پروتئین حاصل از پروتوانکوژن‌ها در کنترل رشد سلول تأثیر دارد و در صورت تولید پروتئین اشتباه، این روند می تواند مختل شود.