عمل جراحی پیوند

انجام عمل پیوند به منظور جایگزین کردن سلول ها و بافت ها یا ارگان هایی می باشد که کارکردشان را از دست داده اند و فرد نیازمند آن بافت یاسلول می باشد.
انواع پیوند(از نظر بالینی):

1)پیوند سلول (مثل پیوند خون/انتقال سلول های بنیادی/انتقال سلول های جزایر لانگرهانس به افرادی که دیابت تیپ 1 دارند/پیوند مغز استخوان که عملا ما پیوند مغزاستخوان نداریم بلکه سلول های بنیادی خون ساز را از مغز استخوان به طریقی که درادامه گفته می­شود جدا کرده و به بیمار تزریق میکنیم)←این نوع پیوند در واقع بین سلول هاییست که هیچ ارتباطی با هم ندارند و ما در فاز مایع این سلول ها را تزریق میکنیم.

2)پیوند بافت(مثل پیوند استخوان درافراد، به علت تروما یا مسایل مادرزادی/پیوند پوست(معمولا در موارد سوختگی)/قرنیه/پیوند دریچی قلب یا عروق/پیوند غضروف که بیشتر در رابطه با گوش و زانو و مفاصل است)
3)پیوند ارگان(پیوند کلیه/کبد/قلب/روده/ریه)← این نوع پیوند .با نام solid organ شناخته می­شود.
انواع پیوندها از نظر ایمونولوژیک (در کل graft به معنای پیوند است):

1)autograft  :پیوند از خود به خود(برای مثال در افرادی که دچار سوختگی شده اند ومناطق درمعرض دید بدنش از بین رفته است، بخشی از پوست شانه یا پشت ران را برمیدارند و به صورت یا منطقه ای که درمعرض دید قرار دارد میزنند/در افراد سرطانی هم همینگونه است به طوریکه سلول های بنیادی فرد را گرفته و بعد ازشیمی درمانی و درمان و از بین بردن مغز استخوان به خود فرد تزریق میکنند)

2) isograft: انتقال بافت یا سلول یا ارگان بین دو فرد که از نظر ژنتیکی کاملا مشابه یکدیگر می باشند مثل دوقلو های همسان(در انسانها کاربرد زیادی ندارد بیشتر در ازامیشگاه برای تولید موش های همسان مورد استفاده قرار میگیرد)

3)allograft: انتقال بین افراد یک گونه (میمون به میمون ,خوک به خوک ...) ولی از نظر ژنتیکی باهم متفاوند.

4) xenograft: انتقال و پیوند بین دو گونه(پیوند از یک گونه ی موش به گونه ای دیگر، پیوند بین خوک به میمون) چیزی که در بالین مطرح است انتقال از حیوانات علی الخصوص خوک به انسان می باشد که در مقیاس صنعتی یکسری از ارگانها را در حیوان ایجاد کرده و به انسان منتقل کنیم.
در ایران بیشترین و مهم ترین پیوند مربوط به پیوند کلیه می باشد؛ هنگامی که کلیه کارکرد خود را از دست میدهد نیاز به پیوند کلیه بوجود می اید که ازمیزان فیلتراسیون به این مشکل پی برده می شود : هنگامی که  فیلتراسیون زیر 20 میلی لیتردر دقیقه شود فرد نیاز به دیالیز پیدا میکند و یا دچار اورمی می شودکه علایمی مانند پوست کاهی رنگ، تهوع، استفراغ و ورم و تنفس اورمیک را دارا می باشند و باید دیالیز شوند و زمانی که فرد به این مرحله می رسد پبوند کلیه باید انجام شود که دربعضی کشورهای پیشرفته برای انجام آن یکسری سازگاری هایی بین بافت ها انجام می­دهیم اما در کشور ایران تنها پیش شرط برای پیوند کلیه سازگاری گروه خونی می باشد پس فردی با گروه خونی o میتواند به همه کلیه دهد.

دهندگان کلیه:(source)

1)زنده هستند←خودش دو نوع دارد←1)خویشاوند(به علت تشابه  ژنتیکی بهتر است)

 2)غیرخویشاوند(خرید و فروش اعضا) که در خارج از کشور به حالت خرید و فروش نمی­باشد و صرفا مثل یک چرخه می باشد.
2)مرده هستند←خودش دو نوع دارد←1)فرد دچار مرگ مغزی شده(ارگان ها سالم میباشد اما مغز کارکرد خود را ازدست داده است)

                                          ←2)فرد دچار سکته ی قلبی شده( درایران این نوع دهنده را نداریم)

در ایران از افراد سکته ی قلبی استفاده نمیشود چرا که اگر این افراد دچار سکته ی قلبی شدند و با احیا قلبشان دوباره کار نکرد بلافاصله از این ارگان ها استفاده میکنند (که ایران از این امکانات بی بهره می باشد)
دقت شوند که هنگام پیوند کلیه دو کلیه ی ناسالم را خارج نمیکنند بلکه کلیه ی جدید در لگن قرار میگیرد و از همام ناحیه به میزنای و آئورت متصل میشود. این بیماران تا اخر عمر باید داروهای ایمونوساپرسور استفاده کنند چرا که حتی اگر در major antigenها سازگاری وجود داشته باشد، ممکن است در minor ها ناسازگاری وجود داشته باشد. 

بیشترین دارویی که این افراد مصرف میکنند Prednisolone Cyclosporine و Mycophenolate mophetyle (MMF) است و اگر نسبت اینها حساسیت داشته باشد از Rapamycin و  Tacrolimusاستفاده می­شود اما ایراد اصلی این داروها در بخش متابولیک می باشد که باعث ایجاد اختلال هایی مثل افزایش قند و چربی و کاهش کلسیم و پوکی استخوان، عوارض عصبی، عوارض لثه و دهان ودندان و از همه بدتر به دلیل افت سیستم ایمنی و t cellها به شدت مستعد عفونت های فرصت طلب میشود و همچنین انواع سرطان ها مخصوصا  لنفوم و سرطان های پوستی می شوند، می­باشد.

پیوند کبد:
دومین پیوندی است که در ایران انجام میشود. کبد بسیار مهم می باشد زیرا کارکردهای ان بسیار متنوع و حیاتی است (برعکس کلیه که سموم را دفع میکند و اب و الکترولیت را تنظیم میکند و انجم دیالیز امکان پذیر است )و دستگاهی توانایی جایگزینی اعمال کبد را ندارد پس کسی که کبدش از کار بیفتد محکوم به مرگ می باشد و پیوند کبد برای کسی امکان پذیر می باشد که بدانیم یکی دو سال بیشتر زنده نمی باشد برای مثال افراد سیروزی ( داروهای روانگردان و پودرهای مکمل بدنسازی و الکل باعث ان می­شود) یا افراد دارای سرطان کبد و بیشتر از همه در بچه هایی که دارای اختلال مجرای صفراوی می­باشند (این کودکان در هفنه های اول زندگی کبد خود را از دست می دهند)که این پیوند باید به سرعت انجام شود برای کبد هم باید ABO matchingانجام شود اما size matching آن نیز بسیار مهم می باشد(خصوصا در نوزادان تازه متولد شده) که ساز و کار هایی را نیز برای آن درنظر گرفته اند.و مشکل دیگر این پیوند بحث شکنندگی این ارگان می باشد که هم برای فرد دهنده و هم گیرنده خطرناک می باشد.