اندامک های سلولی

اندامک های سلولی

اندامک‌های یاخته جانوری: (۱) هستک (۲) هسته (۳) ریبوزوم (رناتن) (۴) ریزکیسه (۵) شبکه آندوپلاسمی زبر یا خشن (۶) دستگاه گلژی (۷) چارچوب یاخته (۸) شبکه آندوپلاسمیک نرم (۹) میتوکندری (۱۰) کریچه (۱۱) سیتوپلاسم (درون‌یاخته) (۱۲) کافنده‌تن (۱۳) میانک

  

 

 

 

 

دیواره سلولی:لایه ای ضخیم و محکم که اطراف غشاء پلاسمایی را  فرا می گیرد و جنس آن در موجود اتی که وجود دارد متفاوت می باشد.

1-گیاهان :سلولز و ترکیبات پکتیکی
2- باکتری ها:پپتید و گلیکان
3- قارچها:کیتین
4-اغازیان:سلولز ،سیلیس،کربنات کلسیم
دیواره سلولی گیاهان:شامل
1-تیغه میانی:ترکیبات پکتیکی - مشترک بین دو سلول گیاهی مجاور-قدیمی ترین لایه
2- دیواره نخستین:ترکیبات پکتو سلولزی
3- دیواره دومین:سلولزی،ضخیم ترین لایه – جدیدترین لایه
3-لان:بخشهایی از دیواره سلولی که ضخامت دیواره در آن نازکتر است  و معمولا دارای پلاسمودسم های فراوانی می باشد
4-پلاسمودسم:لوله های سیتو پلاسمی که ارتباط بین سلولهای مجاور  را در گیاهان برقرار می سازد.وظیفه:انتقال آب و مواد غذایی و پیام های شیمیایی پروتئین های غشاء
 
اندامک های سلولی

 

اندامک های سلولی
1- پروتئین سطحی:

الف )سطح خارجی:پذیرنده(آنتی ژن)به اتصال فیزیکی میان سلول ها و ملکولها
ب )سطح داخلی
2-پروتئین عمقی
الف ) کانال: بر دونوعند :

همیشه بازند.

برخی مواقع بازند
ب )ناقل
گلیکو لیپید:ترکیبات لیپیدی که ملکولهای قند به آن اضافه شده است
گلیکو پروتئین:ترکیبات پروتیینی که ملکولهای قند به آن اضافه شده است
پپتید و گلیکان:ترکیبات پلی ساکاریدی که آمینو اسیدها یا رشته های
 
پروتئینی کوچک به آن متصل شده است
فسفولیپید:ترکیبات لیپیدی که دارای یک گروه فسفات و یک گلیسرول و
 
دو اسید چرب است
لیپو پروتئین:ترکیبات پروتئینی که ملکولهای چربی به آن اضافه شده است
چه موادی به راحتی از غشاء عبور می کند:چربی ها و ملکولهای قابل حل  در چربی-آب-ملکولهای کوچک مانند اکسیژن و دی اکسید کربن
آنتی ژن:ترکیبات پروتئینی یا گلیکو پروتئینی که در سطح غشاء سلول وجود دارد و باعث شناسایی آن می گردد.

ریبوزوم:اندامکی بدون غشاء که در پروتئین سازی نقش دارد .

محل هایی که ریبوزم وجود داردعبارتند از :

1- سیتوپلاسم
2 -درون کلروپلاست
3-درون میتوکندری
4-روی شبکه اندو پلاسمی-

اجزاءریبوزوم :

1-بخش کوچک ریبوزم
2- بخش بزرگ ریبوزم که هر دو از تعداد پروتئین ها و تعدادی RNA تشکیل شده است
 
نکته:ریبوزومهای پروکا ریوتی کوچک تر از یوکا ریوتی هستند و ریبوزم های پروکاریوت به ریبوزوم های میتو کندری و کلرو پلاست شبیه اند شباهت ریبوزوم های پروکاریوتی و میتوکندری و کلروپلاست یوکاریوتی برای  دانشمندان اهمیت زیادیدارد زیرا شاهدی بر نظریه درون همزیستی است که بیان می کند که منشاء یوکاریوت ها ، پروکاریوت ها می باشند.

اجزاء هسته :

اندامک های سلولی
 
 
1-پوشش هسته :پوشش دو لایه ای که دارای منافذی جهت تبادل مواد بین  هسته و سیتو پلاسم ومی باشد
2- شیره هسته :مایعی که درون هسته را پر می کند و سایر اجزاء هسته  در آن قرار دارد
3-هستکیا هستک ها:یک یا چند توده متراکم درون هسته که ازDNA پروتئین های  متصل به آن RNA و پروتئین ساخته می شود . وظیفه آن محل ساخته شدن  ریبوزوم ها است
4-اسکلت هسته ای:رشته ها و لوله های پروتئینی که به صورت شبکه  پیچیده ای درون هسته وجود دارد و وظیفه آن شکل دادن و پایداری پوشش هسته است
 
اندامک های سلولی
شبکه آندو پلاسمی :شبکه ای از لوله ها که در داخل سیتو پلاسم قرار دارد و در تولید و ترشح مواد نقش دارد که بر نوع است :

 
اندامک های سلولی
 
الف ) صاف (بدون دانه)ریبوزوم بر سطح خود ندارد دارای وظایف زیر می باشد :

1-تولید فسفو لیپید ها و استروئید های مورد نیاز برای غشاء
2-تنظیم میزان قند خون از طریق :در داخل سلول های جگر آنزیم هایی وجود دارد که باعث تنظیم قند خون می شود
3-سم زدایی در داخل شبکه آند پلاسمی صاف جگر آنزیم هایی وجود دارد  که مواد شیمیایی مضر و داروها را تجزیه می کند
4-ذخیره یون کلسیم:یون کلسیم برای انقباض ماهیچه ها ضروری می باشد
ب ) زبر(دانه دار) : ریبوزوم بر سطح خود دارد. دارای وظایف زیر :

1-غشاءسازی یعنی تولید فسفو لیپید ها و استروئیدها و پروتئین های مورد  نیاز برای تشکیل غشاء
2-تولیدپروتئین ترشحی-پادتن ها
مراحل تولید یک پادتن یا پروتئین ترشحی شامل :

1-پلی پیتید ساخته و به درون شبکه آند پلاسمی دارد می شود
2-زنجیره های کوچکی از ملکول های قند به پلی پپتید اضافه می شود بدین  ترتیبیک ملکول گلیکو پروتئین حاصل ومولکول برای ارسال به خارج از شبکه  آند پلاسمی آماده می شود
3-شبکه آندو پلاسمی گلیکو پروتئین را در کیسه های ریزی به نام وزیکول انتقالی بسته بندی می کند
4-اینوزیکول از شبکه آندو پلاسمی به بیرون جوانه می زند و پروتئین ترشحی به دستگاه گلژی منتقل می شود تا بقیه کارها ی لازم برای ترشح آن انجام شود . بعد از آماده شدن پروتئین برای ترشح وزیکول انتقالی به سوی غشاء پلاسمایی  می رود تا محتویات خود را به خارج از سلول ترشح کند
 

جسم گلژی:اندامکی غشاءدار که به شکل کیسه های روی هم قرار گرفته
 
اندامک های سلولی
وجود دارد و در نشانه گذاری ،بسته بندی و ترشح مواد نقش دارد.با رنگ آمیزی  نیترات نقره توسط گلژی کشف شد
 
 
لیزوزوم:اندامکی غشاءدار که حاوی آنزیم های متعدد می باشد
اندامک های سلولی
وظایف لیزوزوم:

1-نگهداری آنزیم های گوارشی:فایده:جلوگیری از تخریب سایر اجزاء سلول
2-گوارش مواد غذایی از طریق کمک واکئل های غذایی مواد درون واکوئل را  تجزیه می کند
3-گوارش و تجزیه اندامک های پیر و فرسوده
4-در دوران جنینی باعث جدا شدن انگشتان دست و پا می گردد.

واکوئل:

اندامکی غشاءدار و کیسه مانند که در ذخیره مواد وآب نقش داردو انواع آن  عبارتند از
الف)واکوئل غذایی(گوارشی) :واکوئلی که حاوی مواد غذایی بوده و به کمک لیزوزومها باعث تجزیه آن می شود .مهمترین وظیفه واکوئل ذخیره آب
ب )واکوئل مرکزی:نسبتا بزرگ در سلول های گیاهی که دارای نقش های زیر می باشد
1-بزرگ شدن سلول گیاهی با جذب آب
2-ذخیره مواد شیمیایی یا مواد دفعی متابولیسم
3-داشتن رنگیزه ها در گل برگ گیاهان که سبب جذب حشرات می شود
4 -ذخیره مواد سمی به عنوان ترکیبات دفاعی در برابر گیاه خواران و آفات گیاهی
ج )واکوئل ضربان دار:نوع خاصی که در آغازیان ساکن آب شیرین وجود دارد و باعث دفع آب اضافی از سلول می شود
 
 
کلروپلاست:اندامکی دارای دو غشاء ، نسبتا بزرگ که در گیاهان و برخی آغازیان مانند جلبک ها وجود دارد و وظیفه آن فتو سنتز می باشد
فتو سنتز:واکنشی است که طی آن انرژی نورانی به انرژی شیمیایی نهفته  در ترکیبات آلی تبدیل می شود
 
 
میتو کندری :
 
اندامکی دارای دو غشاء ، نسبتا بزرگ که در عمل تنفس سلولی نقش دارد
تنفس سلولی :فرایندی که طی آن انرژی شیمیایی موجود درمواد غذایی به  ATP تبدیل می شود (آزاد سازی انرژِی مواد غذایی)

ماتریکی :ماده ای روان که درون میتو کندری را پر می کند و واکنشهای شیمیایی
 
مربوط به تنفس سلولی درون ان انجام می شود
کریستا : چین خوردگی های غشاء داخلی میتو کندری که باعث افزایش سطح غشاء و در نتیجه افزایش تولید ATP می شود

 

لطفا اندیشه خود را در قسمت نظرات بنویسید.