مسیر تولید هورمون رشد و داروهای موثر بر آن

هورمون رشد از قسمت قدامی هیپوفیز ترشح می‌شود و از آنجا که نیمه عمر کوتاهی دارد به کبد اثر گذاشته و در آنجا موجب تولید IGF-1 می شود. IGF-1 نیمه عمر بیشتری دارد و ادامه کارها با این هورمون است.

ترشح هورمون رشد تحت تاثیر دو عامل از هیپوتالاموس است.

GHRH که موجب افزایش ترشح هورمون رشد می شود و همچنین Somatostatin که ترشح هورمون رشد را کاهش می‌دهد.

GHRH

آنالوگ های هورمون آزاد کننده هورمون رشد(GHRH) somatoliberin یک هورمون پپتیدی شامل 44 آمینواسید بوده از هیپوتالاموس ترشح شده و بر هیپوفیز اثر گذاشته و موجب ترشح هورمون رشد می گردد.

Sermorelin به نام GRF 1-29 نیز معروف است. یک هورمون آزاد کننده هورمون رشد بوده و پلی پپتیدی دارای 29 آمینواسید می‌باشد. Sermorelin جهت تست ترشح هورمون رشد مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی افراد به عنوان دوپینگ از این دارو استفاده می‌کنند.

تست ترشح هورمون رشد

 وقتی ترشح هورمون رشد در فردی پایین است و ما به دنبال منشا آن هستیم (هیپوفیز یا هیپوتالاموس)، هورمون Sermorelin را به فرد تزریق می­کنیم، اگر میزان ترشح هورمون رشد در فرد افزایش یابد، متوجه می­شویم هیپوفیز فرد سالم است و منشا نقص در جای دیگری است. از این دارو در تست دوپینگ استفاده می­ شود.

Growth hormone-releasing hormone باعث آزادشدن GH می­شود.

برای عضله­ سازی به دو عامل انسولین و هورمون رشد نیاز داریم؛
زیرا برای عضله­ سازی احتیاج به آمینواسید است.

نصف آمینواسید ها با GH و نصف دیگر با انسولین وارد سلول می‌شوند.

سوماتوتروپین 191 آمینواسید دارد و در ساختار آن دو باند دی‌سولفیدی دیده می شود.

به دو فرم طبیعی و نوترکیب وجود دارد که کاملا مشابه یکدیگر هستند. امروزه در بازار فقط فرم نوترکیب موجود است.

استفاده‌ها و کاربرد

·      کمبود هورمون رشد مانند بیماری dwarfism (کوتولگی) قبل از بسته شدن صفحات اپی­فیزی برای افزایش قد

سوماتوتروپین به دلایلی که گفته شد خاصیت آنابولیک دارد. در دوپینگ یا بیماری­هایی مانند ایدز که فرد کاشکتیک می­شود از سوماتوتروپین به عنوان آنابولیک استفاده می­شود.

استفاده­ی سوماتوتروپین توسط کمیته­ ی المپیک ممنوع شده است. توالی هورمون رشد و داروی سوماتوتروپین کاملا مشابه است؛ پس کمیته­ی دوپینگ چگونه تشخیص می­دهد فرد سوماتوتروپین مصرف کرده است یا خیر؟

غده­ی هیپوفیز علاوه بر ترشح هورمون رشد 22 کیلودالتونی، ایزوفرم 20 کیلیودالتونی نیز ترشح می­کند و همیشه مقدار آن ثابت (10% کل ترشح) است. سوماتوتروپین فقط شامل ایزوفرم 22کیلودالتونی است. وقتی فرد سوماتوتروپین مصرف می­کند، طی مکانیسم فیدبک منفی بر غده­ی هیپوفیز اثر گذاشته و مقدار هورمون رشد را به صورت اندوژن کاهش می­دهد.

بنابراین ترشح هر دو ایزوفرم کاهش می­یابد. پس از روی کاهش ایزوفرم 20 کیلودالتونی متوجه مصرف سوماتوتروپین می­شوند.

به جای آن در یک زمانی از Sermorelin استفاده کردند. زیرا مستقیم بر هیپوفیز اثر می­کند و هر دو فرم افزایش پیدا می­کند. اما برای آن هم یک تست تشخیصی وجود دارد. و الان از هیچکدام نمیتوان در ورزش استفاده کرد چرا که تست دوپینگ مثبت اعلام می‌شود.J

IGF-1

دارویی که از IGF-1 داریم مکاسرمین است.

مکاسرمین دو فرم نوترکیب و مکاسرمین رینفابات (ترکیب مکاسرمین و insulin-like growth factor binding protein-3 ) دارد.

کاربرد: کمبود IGF-1

این پروتئین نقش فارماکوکینتیکی دارد.

برای افزایش نیمه عمر دارو آن را به پروتئین­های حامل آن­ها باند می­کنیم. زیرا وقتی دارو به پروتئین باند می­شود، کلیه نمی­تواند آن را دفع کند.

سوماتواستاتین

باعث مهار ترشح هورمون رشد می­شود.

در آگرومگالی و ژیگانتیسم استفاده می­شود که در این بیماری‌ها ترشح هورمون رشد زیاد است و ما می‌خواهیم ترشح آن را مهار کنیم.

سوماتواستاتین یک ترکیب 14 آمینواسیدی است که نیمه عمر آن 3 تا 5 دقیقه است.

در آکرومگالی و ژیگانتیسم هورمون رشد مدام ترشح می­شود پس ما به یک ترکیب طولانی‌اثر تر (طولانی‌تر از 5-3 دقیقه) جهت مهار ترشح هورمون رشد احتیاج داریم.

زیرا از هورمون رشد، IGF-1 ساخته می­شود که نیمه عمر خیلی بالایی دارد. پس برای جلوگیری از فعالیت آن ترکیبی با نیمه عمر بسیار بالا تر از 5-3 دقیقه نیاز است.

پس به دنبال راهی برای افزایش نیمه عمر سوماتواستاتین هستیم.