آهن (IRON ):
بدن برای ساخت هموگلوبین و انتقال اکسیژن به ماهیچه ها (میوگلوبین) نیاز به عنصر آهن دارد. اگر آهن بدن پایین باشد، تمام سلول های بدن به خصوص سلول های ماهیچه ای در بزرگسالان و سلول های عصبی در کودکان نمی توانند عملکرد مناسب خود را انجام دهند. میزان مناسب آهن در محدوده 155 - 40 قرار دارد و اگر در آزمایش فرد مقدار آن کمتر از محدوده نرمال بود، در آزمایش بعدی نیاز به تست فریتین (برای تشخیص کم خونی دقیق تر است) می باشد.
اندازه گیری آهن خون
سنجش میزان آهن سرم با دو تست TIBC و SI انجام می شود. آهن موجود در مواد غذایی پس از خورده شدن از طریق مخاط روده جذب می گردد. در مخاط پروتئینی به نام آپوفریتیتن که توسط سلولهای اپتلیال مخاط روده ساخته می شود، ترکیب گشته و مجموعه این دو در کبد، طحال و مغز استخوان ذخیره می شود.
شکل دیگر آهن در بدن هموزیدرین می باشد. ساختمان پروتئینی فریتین ایجاب می کند که بدن راحت تر از این آهن استفاده کند. لذا در موارد لزوم ابتدا ازفریتین و سپس از هموزیدین استفاده می شود. آهن در خون با پروتئین دیگری به نام ترنسفرین اتصال یافته و انتقل می یابد. آهن بدن در ترکیب عضلات، گلبول های قرمز وبرخی آنزیمها وجود دارد.
شایع ترین علت آنمی ( کم خونی) کمبود آهن می باشد. خونریزی های مزمن نظیر خونریزی از سیستم دستگاه گوارش و یا دوره عادت ماهانه در خانم ها از علل اصلی فقر آهن می باشد. در 20% بیماران مبتلا به زخمهای مزمن دهانی، کمبود آهن زمینه ساز زخمهای شبه آفتی و سایر زخمها می باشد.
کمتر از 1% از آهن بدن به صورت ترنسفرین در خون وجود دارد.
