تفاوت یوکاریوت ها و پروکاریوت ها عمدتا به ساختار هسته برمی گردد.
پرو: اولیه یو:واقعی کاریوم :هسته
یوکاریوت ها هسته ی سازمان یافته و مجزا از سیتوپلاسم دارند اما باکتری ها چیزی مشخصا به اسم هسته ندارند بلکه نوکلئوئید
(شبه هسته ) دارند که توسط غشا، سیتوپلاسم از هسته جدا نشده.
اندامک های سلولی در یوکاریوت ها توسعه یافته اند اما پروکاریوت ها اندامک ندارند.
|
تفاوت‌های یوکاریوت‌ها و پروکاریوتها
| |
|
یوکاریوت‌ها
|
|
|
فاقد هسته
|
فاقد هسته
|
|
دارای اندامک‌های غشادار و مشخص و دستگاه غشایی درونی
|
فاقد اندامک‌های محدود به غشا
|
|
فاقد اندامک‌های محدود به غشا
|
اندازه یک سلول پروکاریوت ۱ تا ۱۰ میکرومتر است.
|
|
اندازه بسیار متنوعی دارند.
|
ماده ژنتیکی سلول در ناحیه شبه‌هسته‌ای موسوم به نوکلئوئید متمرکز شده است.
|
|
ماده ژنتیکی یک سلول یوکاریوتی عمدتاً در هسته متمرکز است.
|
سلول‌های دارای یک نوع RNA پلی مراز هستند.
|
|
ماده ژنتیکی سلول در ناحیه شبه‌هسته‌ای موسوم به نوکلئوئید متمرکز شده است.سلول‌های یوکاریوتی دارای سه نوع RNA پلی مراز اصلی هستند. البته کلروپلاست و میتوکندری آن نیز RNA پلی مراز دارند.
|
ماده ژنتیکی سلول پروکاریوتی از لحاظ کمیت ۷۰۰ مرتبه کم‌تر از ماده ژنتیکی نوع یوکاریوتی است.
|
|
ماده ژنتیکی سلول پروکاریوتی از لحاظ کمیت ۷۰۰ مرتبه کم‌تر از ماده ژنتیکی نوع یوکاریوتی است.
|
تاژک سلول پروکاریوتی از جنس پروتئین فلاژلین است.
|
|
تاژک سلول یوکاریوتی عمدتاً از جنس پروتئین استوانه‌ای شکل میکروتوبول است.
|
تاژک در حال حرکت، دارای حرکت چرخشی است
|
|
تاژک سلول پروکاریوتی از جنس پروتئین فلاژلین است.تاژک در حال حرکت، دارای حرکت شلاقی است
|
فرایندهای آندوسیتوز و اگزوسیتوز را نمی‌توان یافت
|
|
فرایندهای آندوسیتوز و اگزوسیتوز را فقط در انواع یوکاریوتی می‌توان یافت
|
حجم یک سلول پروکاریوتی کم است.
|
|
حجم یک سلول یوکاریوتی هزاران بار بزرگتر از نوع پروکاریوتی است.
|
فرمانروی باکتریها شاخص‌ترین نوع پروکاریوتها هستند.
|
|
فرمانروهای آغازیان -گیاهان- جانوران – قارچ‌ها در این گروه قرار دارند.
|
فرایند رونویسی در سلول‌های پروکاریوتها کمی ساده‌تر از سلول‌های یوکاریوتی است؛ و فاقد اینترون و اگزون (البته در آرکی‌باکتری‌ها استثا)
|
|
فرایند رونویسی در سلول‌های یوکاریوت کمی پیچیده‌تر از سلول‌های پروکاریوتی است. دارای اینترون و اگزون
|
دارای معدودی پروتئین (اکثراً آنزیم) است و فاقد هیستون
|
|
فرایند رونویسی در سلول‌های پروکاریوتها کمی ساده‌تر از سلول‌های یوکاریوتی است؛ و فاقد اینترون و اگزون (البته در آرکی‌باکتری‌ها استثا)دارای پروتئین‌های متنوع است و دارای ۴ تا ۵ نوع هیستون که به دی‌ان‌ای پیوسته‌اند.
|
فاقد پروتئین‌های اکتین یا شبه میوزین
|
|
دارای معدودی پروتئین (اکثراً آنزیم) است و فاقد هیستون
|
فاقد میکروتوبول
|
|
دارای پروتئین‌های اکتین یا میوزین است.
|
کروموزوم‌های نوکلئوپروتئین ندارند.
|
|
فاقد پروتئین‌های اکتین یا شبه میوزیندارای میکروتوبول است.
|
میتوز ندارند.
|
|
فاقد میکروتوبول
|
دارای یک مولکول دی‌ان‌ای حلقوی
|
|
کروموزوم‌های نوکلئوپروتئین دارند.
|
ریبوزوم S۷۰ دارند؛ کوچکتر و ساده‌تر
|
|
کروموزوم‌های نوکلئوپروتئین ندارند.
|
سانترومر یا کینه توکور ندارند.
|
|
میتوز و میوز دارند.
|
هستک ندارند.
|
|
میتوز ندارند.ژنوم آنها بیش از یک مولکول دی‌ان‌ای خطی است.
|
از هر ژن یکی دارند.
|
|
دارای یک مولکول دی‌ان‌ای حلقویریبوزوم S۸۰ دارند. بزرگتر و پیچیده‌تر البته در کلروپلاست و میتوکندری خود از نوع S۷۰ دارند.
|
یک نقطه شروع همانندسازی دارند؛ و دوجهتی
|
|
ریبوزوم S۷۰ دارند؛ کوچکتر و ساده‌ترسانترومر یا کینه توکور دارند.
|
سنتز همه زنجیره‌های پلی پپتیدی با متیونین فرمیله آغاز می‌شود.
|
|
سانترومر یا کینه توکور ندارند.
|
ردیف پرینبو (TATAATG) در نزدیکی نقطه آغاز راه‌انداز جای دارد.
|
|
یک یا چند هستک دارند
|
کلاهک ندارد.
|
|
هستک ندارند.
|
فاقد پروتئین‌های پیوسته به انتهای mRNA است.
|
|
دارای کیپه‌های متعدد از یک ژن
|
وجود ردیف پلی A در انتهای ۳پریم در mRNA نادر است.
|
|
از هر ژن یکی دارند.
|
mRNA چندژنی (پلی سیسترونی) در آنها متداول است.
|
سلول یوکاریوتی
گیاهان - جانوران - قارچ ها و آغازیان همه دارای سلول های یوکاریوتی هستند. این سلول ها می توانند حتی هزاران بار بزرگتر از سلول های ساده ی پروکاریوتی باشند. اصلی ترین تفاوت سلول های یوکاریوتی و پروکاریوتی در این است که سلول های یوکاریوتی دارای اندامک ها و بخش های داخل سلولی احاطه شده توسط غشا های داخل سلولی هستند که در این بخش ها فعالیت های متابولیک خاصی انجام می گیرد. مهم ترین این اندامک ها هسته است. هسته بخشی از سلول یوکاریوتی است که توسط دو لایه غشای پلاسمایی ( 4 لایه فسفولیپید ) پوشیده شده است و حاوی ماده ژنتیک سلول یوکاریوتی می باشد. نام یوکاریوت ها نیز که در لاتین به معنی "هسته واقعی" می باشد از همین گرفته شده است.
در زیست‌شناسی به جانداری که سلول های آن هستهٔ واقعی و غشای هسته ندارد پروکاریوت (نام علمی: prokaryota) یا پیش‌هسته‌ای گفته می‌شود. فرمانروی جاندارانی که یاخته‌های آنها هستهٔ واقعی و غشای هسته ندارد پیش‌هسته‌ای‌ها Prokaryotae نامیده میشوند. وضعیتی در یاخته‌ها که در آن مواد هسته‌ای به‌وسیلهٔ غشایی مشخص از سایر محتویات یاخته جدا نمی‌شود پیش‌هلستگی prokaryosis نام دارد. پروکاریوتها اغلب به دو گروه عمده باکتری ها و باستانیان تقسیم می شوند.
در زیست‌شناسی به جانداری که یاخته‌های آن هستهٔ واقعی و غشای هسته ندارد پروکاریوت (نام علمی: prokaryota) یا پیش‌هسته‌ای گفته می‌شود. فرمانروی جاندارانی که یاخته‌های آنها هستهٔ واقعی و غشای هسته ندارد پیش‌هسته‌ای‌ها Prokaryotae نامیده میشوند. وضعیتی در یاخته‌ها که در آن مواد هسته‌ای به‌وسیلهٔ غشایی مشخص از سایر محتویات یاخته جدا نمی‌شود پیش‌هستگی prokaryosis نام دارد. پروکاریوتها اغلب به دو گروه عمده باکتریها و باستانیان تقسیم میشوند.
