اسید نوکلئیک
اسید نوکلئیک به زنجیره‌های طویل مولکولی که از به هم پیوستن تعداد زیادی نوکلئوتید تشکیل شده‌است گفته می‌شود. اسیدهای نوکلئیک در همه جانداران یافت می‌شوند. اسیدهای نوکلئیک پلیمرهای خطی هستند؛ که از تکرار واحدهایی به نام نوکلئوتید تشکیل شده‌اند. در واقع نوکلئوتیدها واحدهای تک پار اسیدهای نوکلئیک به شمار می‌آیند؛ که دارای سه زیرواحد ساختمانی هستند: قند پنج کربنه پنتوز، باز هتروسیکلیک و گروه فسفات استر.
در ساختمان این اسیدها دو نوع قند پنتوز دیده می‌شود. قند موجود در رنا ؛ از نوع ریبوز است. در صورتی که در ساختمان DNA از قند مشابهی به نام دئوکسی ریبوز استفاده می‌شود. پیشوند دئوکسی نمایشگر فقدان یک گروه OHدر جایگاه ۲́ است. در دنا و رنا بازها از طریق پیوند بتاان گلیکوزیدی با برداشت یک مولکول آب از پنتوز (گروه هیدروکسیل) و باز (هیدروژن) تشکیل می‌گردند.
پیریمیدین
دو دسته از بازهای مهم واصلی در این اسیدها پورین‌ها و پیریمیدین‌ها هستند.
پورین
پورین‌ها شامل بازهای آدنین و گوانین هستند؛ که در رنا و دنا دیده می‌شوند. سیتوزین و اوراسیل وتیمین سه باز پیریمیدینی مهم هستند. سیتوزین در رنا و دنا وجود دارد؛ در حالی که یوراسیل تنها در رنا و تیمین در دنا یافت می‌شود. در موارد نادر ممکن است تیمین در رنا و اوراسیل در دنا نیزدیده شود.
نوکلئوزید و نوکلئوتید
نوکلئوتیدها ساختارهایی متشکل از یک ملکول فسفات به علاوهٔ یک باز آلی(آدنین(A)، گوانین(G)، سیتوزین(C)، تیمین(T) و اوراسیل(U))و یک قند ۵ کربنه هستند. این قند ۵ کربنه، می‌تواند ریبوز و یا دِاُکسی ریبوز باشد.
بازی که توسط قند پنج کربنه قند دار شده باشد نوکلئوزید نامیده می‌شود. نوکلئوزیدهای دارای ریبوز، ریبونوکلئوزید و آن‌هایی که دارای داکسی ریبوز هستند؛ داکسی ریبونوکلئوزید نام‌گذاری می‌شوند.
چهار نوکلئوزیدی که در ساختمان رنا یافت می‌شوند؛ عبارتند از آدنوزین، گوانوزین، سیتیدین و یوریدین و چهار دئوکسی ریبونوکلئوزید موجود در پیکر دنا عبارتند از داکسی آدنوزین داکسی گوانین، داکسی سیتیدین و داکسی تیمیدین.
نوکلئوتیدها استرهای فسفاته نوکلئوزیدها در کربن پنج قند هستند.
انواع اسیدهای نوکلئیک
اسیدهای نوکلئیک دو نوع هستند : آران‌ای RNA و دی‌ان‌ای (DNA).
DNA
اسیدهای نوکلئیک DNA از نوکلئوتیدهای به هم پیوسته‌ای تشکیل شده‌اند که قند آن‌ها از نوع داکسی ریبوز باشد. این نوع نوکلئوتیدها دارای بازهای آلی A،G،C،T می‌توانند باشند. که در به هم پیوستن آن‌ها بازهای A و T مقابل هم و بازهای G و C مقابل هم قرار می‌گیرند.
RNA
این نوع اسیدها از به هم پیوستن نوکلئوتیدهایی متشکل از بازهای آلی A،G،C،U و قند ریبوز هستند.
ساختار اسیدهای نوکلئیک
در ساختن کروموزوم به کار می‌روند و از قند دئوکسی ریبوز و باز نیتروژنه و اسید فسفریک تشکیل شده‌اند.
خلاصه:
اسید نوکلئیک به زنجیره‌های طویل مولکولی که از به هم پیوستن تعداد زیادی نوکلئوتید تشکیل شده‌است گفته می‌شود. اسیدهای نوکلئیک در همه جانداران یافت می‌شوند. اسیدهای نوکلئیک پلیمرهای خطی هستند؛ که از تکرار واحدهایی به نام نوکلئوتید تشکیل شده‌اند. در واقع نوکلئوتیدها واحدهای تک پار اسیدهای نوکلئیک به شمار می‌آیند؛ که دارای سه زیرواحد ساختمانی هستند: قند پنج کربنه پنتوز، باز هتروسیکلیک و گروه فسفات استر.
