رسپتورهای سیستم ایمنی ذاتی

رسپتورهای سیستم ایمنی ذاتی به چند حالت می­باشند :

1) همراه با سلول (cell associated) که به سه فرم می­باشد : الف) روی غشا سلولها : باکتری ها و پاتوژن های خارج سلولی را شناسایی می­کنند. ب) داخل سلولی : پاتوژن هایی که به داخل سلول می­روند را شناسایی کرده (اکثراً ویروس ها) ، فرم داخل سلولی یک سری انواع داخل سیتوزولی و روی غشا اندوزوم های داخل سلولی را نیز شامل می­شود.  ج) روی غشا ارگانل های داخل سلولی

2) به فرم محلول (در ترشحات و پلاسما و...) مثل C Reactive Proteins و سورفاکتانت و کمپلمان ها که فعال شدن آن 3 مسیر دارد : الف) مسیر کلاسیک که متعلق به سیستم ایمنی اختصاصی می­باشد. ب) alternative که مختص ایمنی ذاتی است. ج) مسیر لکتین که مختص سیستم ایمنی ذاتی است اگرچه مسیرش همانند کلاسیک است ولی چون دخالت آنتی بادی را ندارد مسیر لکتین ذاتی محسوب می­شود.

* C Reactive Proteins پروتئین های التهابی اند و میزان آن در بیماران عفونی بالا می­باشد.

Toll-like Receptors (TLR): واحد خارج غشایی دارند که لیگاند را شناسایی می­کنند. ( PAMPs یا همان DAMPs )، از دیگر اجزای آن دم داخل سیتوپلاسمی می­باشد که وظیفه سیگنال رسانی را به عهده دارد و همچنین قسمتی دارند که از غشا عبور می­کند (چه غشای سلول و چه اندوزوم)

* یک سری از Toll-like Receptors مثل رسپتورهای 2 و 4 و 5 و 6 روی سطح سلول قرار دارند ، سری دیگر مثل رسپتورهای 3 و 7 و 8 و 9 روی غشا اندوزوم های داخل سلولی قرار دارند.

* این نوع از رسپتورها می­توانند به شکل دایمر در کنار هم قرار گیرند و لیگاند را شناسایی کنند. بعضی از آن ها هومو دایمر هستند مثل TLR2 و TLR4 و بعضی دیگر هترو دایمر مثل TLR2+6وTLR1+2. (هترو دایمر باعث شناسایی طیف وسیع تری از لیگاندها می­شود)

* رسپتورهای 3/7/8/9 اسید نوکلئیک های (DNA و RNA) مربوط به پاتوژن را شناسایی می­کنند.
رسپتور 3 : مسئول شناسایی double stranded RNA می­باشد که یک ویژگی مربوط به ویروس های در حال تکثیر می­باشد.

رسپتور 7 و 8 : مسئول شناسایی single stranded RNA که مربوط به پاتوژن (داخل اندوزوم) می­باشد.(اما RNA انسان داخل سیتوپلاسم است پس توسط این رسپتور شناسایی نمیشود.)

رسپتور 9 :  DNAهای غنی از CPG که در باکتری های R متیله هستند مورد شناسایی قرار می­دهند.
رسپتور 4 : مسئول شناسایی لیپو پلی ساکارید های باکتری گرم منفی

رسپتور 5 : مسئول شناسایی فلاژنین باکتری

رسپتور 2 : به صورت هومو دایمر و هترو دایمر با رسپتورهای 1 و 6 می­توانند اجزای دیگری از باکتری را شناسایی کنند.

وظایف رسپتور های ذاتی به فرم محلول در پلاسما:

1)  Opsonization که در آن حذف میکروب توسط سلول ها افزایش پیدا می­کند.

2) به عنوان کموتاکتیک عمل میکنند و باعث مهاجرت سایر سلول های التهابی می­شود.
برای مثال در سیستم کمپلمان C3a و C5a موجب می‌شوند، سلول های خاصی به محل مورد نظر فراخوانده شوند.

بخش های سیستم ایمنی ذاتی
1) پوست و سد اپیتلیال

1) سد اپیتلیال مانع از ورود میکروب ها می­شود.
2) موادی به نام پپتیدهای میکروبیسیدال (microbicidal peptide) تولید می‌کنند که خاصیت آنتی بیوتیکی دارند و مهم ترین آن دیفنسین‌ها (Defensin) و کاتلیسیدین‌ها (Cathelicidins)میاشد.

در سد اپیتلیال سلول های لنفوسیت را داریم که با لنفوسیت هایی که در بقیه بدن هستند یک تفاوت دارند، اینکه رسپتور آنها تنوع زیادی ندارد.و بیشتر به مبکروب های شایع پاسخ می‌دهد.        
* این لنفوسیت‌ها چه از نوع B1 و چه از نوعintraepithelial T  باشند، خاصیت کشتن میکروب ها را دارند.

2) فاگوسیت‌ها
اولین سلول هایی که در محل عفونت می­آیند نوتروفیل ها می­باشند ، به دنبال آن ها مونوسیت‌ها می­آیند که در محل عفونت به ماکروفاژ تبدیل می­شوند. ماکروفاژ ها می­توانند تکثیر داشته باشند چون کاملاً تمایزیافته نیستند.
ü                  در التهاب مزمن  ماکروفاژ و مونوسیت‌ها نسبت به نوتروفیل ها بیشتر می­باشند.
1-چندهسته ای :
نوتروفیل : یک هسته 3 تا 5 لوبه دارد + گرانول ها؛ گرانول ها در نوتروفیل دو دسته مهم دارند:     
1) اختصاصی:آنزیم هایی مثل لیزوزیم کلاژناز و الاستاز 2) آزروفیلیک ؛ که محتوی مواد آنزیمی و همچنین مواد میکروبیسیدال می­باشد.

1-چندهسته ای :
نوتروفیل : یک هسته 3 تا 5 لوبه دارد + گرانول ها؛ گرانول ها در نوتروفیل دو دسته مهم دارند:     
1) اختصاصی:آنزیم هایی مثل لیزوزیم کلاژناز و الاستاز 2) آزروفیلیک ؛ که محتوی مواد آنزیمی و همچنین مواد میکروبیسیدال می­باشد.
 ماکروفاژها :
یک دسته از ماکروفاژ ها از مونوسیت ها مشتق شده و بعضی دیگر مثل ماکروفاژ های resident (مقیم)، سلول های مشتق شده از بافت جنینی آن‌ها را تولید کرده است.
ü                  بخش های سیستم ایمنی ذاتی علاوه بر پوست و سد اپیتلیال و فاگوسیت ها و دندریتیک سل و NK-cell ها ، حاوی مواد محلول مثل کمپلمان  و سایتوکاین ها (مثل اینترلوکین ها که بیشتر در ایمنی ذاتی مطرح اند مثل IL1و IL2 و TNFها)نیز می­باشند.
ü      چه نوتروفیل و چه ماکروفاژ 3 مکانیسم برای از بین بردن میکروب هایی که فاگوسیت کردند استفاده می­کنند؛
ü      اولین مکانیسم استفاده از آنزیم های پروتئولیتیک (داخل لیزوزوم) است که مهم ترین آن ها الاستاز و Cathepsin G می­باشد.

ü      دومین مکانیسم سیستم فاگوسیت اکسیداز (Phagocyte oxidase system) یا اختصارا فاکس می­باشد و عمدتا در نوتروفیل های فعال شده و کمتر در ماکروفاژهای فعال شده مشاهده می‌شود. اکسیژن ملکولی را به متابولیت‌های فعال اکسیژن(ROS) تبدیل می کند. متابولیت های فعال اکسیژن خاصیت toxic دارند و مثل O₂ بی خطر نیستند و بدین ترتیب میکروب های داخل فاگوزوم را از بین می­برند.
ü      سومین مکانیسم نیتریک اکساید قابل القا (Inducible Nitric oxide synthase) می­باشد که در آن بعد از فعال شدن سلول، این آنزیم NO تولید می­کند، NO نیز برای میکروب های فاگوسیت شده بسیار Toxic است، این آنزیم (iNOS) فقط در ماکروفاژهای فعال شده وجود دارد.(آرژنین به NO تبدیل می‌شود)
ماکروفاژها روی غشا خود رسپتورهای ایمنی ذاتی را داشته و با رسپتور های خود میکروب ها را شناسایی کرده و بعد از آن در دو طرف غشا حالت فنجانی پیدا کرده و در نهایت میکروب به داخل ماکروفاژ رفته و فاگوزوم تشکیل می­شود؛
در داخل فاگوزوم ها 3 روش برای از بین بردن میکروب‌ها وجود دارد: