ویژگی اختصاصی بتابلاکرها

دو ویژگی که در  بلاکرها مورد بررسی قرار می‌گیرد:

1)                   MSA (membrane stabilizing activity):

زمانی که  بلاکرها ساختار لیپوفیلی داشته باشند، خاصیت پایدارکنندگی غشاء از خود نشان می‌دهند؛

مثل pindolol (ایندول دارد)، propranolol (بیشتر از بقیه این خاصیت را دارد.)

این خاصیت سبب می‌شود که این ترکیبات همانندlocal anesthetic، بی‌حسی موضعی ایجاد کنند و به دلیل اثری که بر روی غشاء می‌گذارند، داروهای ضد آریتمی خوبی هستند.

 *ترکیباتی که در قطره های چشمی به‌کار می‌روند نباید MSA باشند زیرا عارضه ی بی‌حسی ای که ایجاد می‌کند، قابل قبول نیست.

این عملکرد این دسته از داروها شبیه عملکرد داروهای مسدود کننده کانال سدیم (کلاس I داروهای ضد آریتمی) می‌باشد.

2)                  ISA (intrinsic sympathomimetic activity)

 یا اثر ذاتی سمپاتومیمتیک:

آنتاگونیست هایی که این فعالیت را دارند به partial agonist تبدیل می‌شوند و می‌توانند اثر آگونیستی نیز از خود نشان دهند.

این ترکیبات در ناحیه 3 یا 4 حلقه (شبیه محل های OH در نوراپی‌نفرین)، هیدروژن اسیدی دارند که توانایی برقراری پیوند هیدروژنی دارد؛

این داروها به علت تمایل نسبی به اتصال به بتا آدرنوسپتور ها، مانع از اتصال نور اپی نفرین به گیرنده شده و بنابراین جلوی عملکرد آن را میگیرند اما از طرفی خودشان تا حدی خاصیت سمپاتومیمتیکی دارند پس پارشیال آگونیست اند.

مانندPindolol، Carteolol، Acebutolol، Practolol، Sotalol

·                     مزیت partial agonist ها این است که عوارض برادی‌کاردی کمتری دارند و برای افراد مستعد heart failure و یا برادی‌کاردی، مناسب اند.

·                     همچنین در بیماران دچار آسم، این داروها خاصیت برونکواسپاسم کمتری نسبت به فول آنتاگونیست‌هایی مثل پروپرانولول دارند.

·                     Atenolol خاصیت ISA ندارد زیرا به سبب تغییر موقعیت استخلاف دارای NH در Atenololو Acebutolol باعث شده یکی دارای این ویژگی و دیگری فاقد آن باشد.

*Sotalol  تنها  بلاکری که ساختار aryl ethanolamine دارد و بقیه aryl oxy propanolamine هستند.

اندیکاسیون های پروپرانولول (دارای اثر عبور اول خیلی بالا)

آنژین، هایپرتنشن، آریتمی، در شرایط اضطراب و anxiety ( برای presentasion، امتحان و...)، پروفیلاکسی سردرد های میگرنی

*یکی از کاربرد های  بلاکر ها مانند Timolol در درمان گلوکوم است. Ciliary body ها دارای یکسری گیرنده اند که در حضور این ترکیبات بلاک شده و سبب کاهش lacrimation یا ترشح مایع اشک می‌شوند.

*Esmolol  برخلاف سایر  بلاکرها half life کوتاه و در حد 8 دقیقه دارد (شروع اثر بسیار سریع و طول اثر کوتاه) که به دلیل این است که توسط استرازها تحت تاثیر قرار میگیرد و تبدیل به کربوکسیلیک اسید می‌شود که این متابولیت اسیدی غیرفعال است.

کاربرد: زمانی که در حین جراحی، بیمار دچار تاکی‌کاردی می‌شود از انفوزیون Esmolol استفاده می‌کنند و به محض قطع انفوزیون، اثرات دارو از بین میرود.

ü                  یکی از متابولیت های پروپرانولول که این متابولیت خاصیت ISA و partial agonist دارد:(معروف به متابولیت 4-hydroxy)

مشتقاتی از  بلاکرها وجود دارند که به aryl alkyl تبدیل شده و یک side chain بلند نیز به آمین آن متصل شده است.

 اگر این side chain روی N، توانایی برقراری پیوند هیدروژنی را داشته باشد، این ترکیبات 1 بلاکر selective خواهند شد.

(در مورد 1 بلاکر selectiveهای قبلی،در پارا یا موقعیت 4 توانایی پیوند هیدروژنی داشتند. اما در نسل سوم که در موقعیت 4 دیگر توانایی برقراری پیوند هیدروژنی نداریم استخلاف بلند روی آمین باید توانایی برقراری پیوند هیدروژنی داشته باشد تا ترکیب 1 بلاکر selective شود)

این بلاکر ها از نسل سوم هستند.