هیپوفیز

غدهٔ زیرمغز یا هیپوفی یک غدهٔ درون‌ریز و احتمالاً مهمترین غده درون‌ریز بدن است.

غده زیرمغزی غدهٔ درون‌ریز گرد کوچکی است که در زیر مغز قرار دارد و در تمام مهره‌داران جمجمه‌دار به کف بطن سوم مغز متصل است.

غدهٔ زیرمغزی غدهٔ کوچکی است در زیرِ مغز و درون حفره استخوان پروانه‌ای که ۰٫۵ تا ۱٫۵ گرم وزن دارد. از نظر جنینی دارای منشأ دو گانهٔ عصبی و برون‌پوستی (اکتودرمی) است. این غده شامل دو قسمت است: پَی‌زیرمغزی، نوروهیپوفیز یا زیرمغزی عصبی که در ارتباط با بطن سوم مغزی است و زیرمغزی غده‌ای یا آدنوهیپوفیز.

عملکرد هیپوفیز

هیپوفیز از دو لوب پسین (خلفی) و قدامی (پیشین) تشکیل شده است که خود تحت اثر هیپوتالاموس قرار دارد.

نقش هیپوفیز میانی در انسان مشخص نشده است. اما در برخی مهره داران وظیفه ترشح هورمونی به نام هورمون محرک ملاتیون (MSH) را بر عهده دارد که در تغییر رنگ جانور نقش دارد.

 به طور مثال این هورمون باعث می‌شود راسوها در فصل زمستان رنگ سفید و در فصل تابستان رنگ تیره داشته باشند. رنگریزه ملانین در مو و همچنین در سلول‌های ملانوسیت پوست از آمینواسید تیروزین ساخته می‌شود. زمانی که ملانین در سلول‌های ملانوسیت در یک نقطه تجمع می‌یابند رنگ سلول و در نتیجه رنگ پوست روشن است.

MSH موجب پخش ملانین در درون سلول می‌شود و بدین ترتیب باعث تیره شدن پوست می‌گردد. در این جانوران ملاتونین ترشح شده از غده صنوبری نقش مخالف داشته و باعث تجمع ملانین در درون سلواهای ملانوسیت شده و باعث رنگ روشن پوست می‌شود هورمون‌های مترشحه از هیپوفیز قدامی شامل:

هورمون رشد (GH)، هورمون محرک تیروئیدی (TSH)، هورمون لوتئینه کننده (LH)، هورمون محرک فولیکولی (FSH)، هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) که به همراه هورمون بتا لیپوپروتئین B-LPH ترشح می‌شود و پرولاکتین (Prolactin)

هورمون‌های مترشحه از هیپوفیز خلفی شامل:

اکسی توسین (Oxytocin)، وازوپرسین (Vasopressin)

منابع

کتاب آناتومی گری

کتاب بافت شناسی جان کوئیرا

لطفا در نظر سنجی وبسایت شرکت کنید و در صورت امکان اندیشه خود را در ارتباط با این مطلب در قسمت نظرات بنویسید.