ظهور انسان

انسان نسبت به تازگی در روی کره زمین ظهور کرده است.

با فرض اینکه کل تاریخ تکاملی زمین به صورت یک روز ۲۴ ساعتی در نظر گرفته شود که از نیمه شب آغاز میشود، سلول ها قبل از طلوع آفتاب، در دریاهای گرم پدیدار شدند. اولین موجودات چند سلولی تا چند ساعت بعد از غروب زیست شناسی گیاهی شامل مطالعات بسیار متنوعی است.

مطالعه گیاهان به هزاران سال پیش برمی گردد، ولی مشابه تمامی گرایش های زیست شناسی، تنها در قرن بیستم به علمی متنوع و تخصصی تبدیل شد. تا اواخر دهه ۱۸۰۰، گیاه شناسی شاخه ای از پزشکی بود و گیاهان غالبا توسط پزشکان و به منظور درمان بیماریها مورد استفاده قرار می گرفتند. همچنین برخی افراد نیز به منظور بررسی اثرات درمانی گیاهان، به بررسی شباهت ها و تفاوت های بین گیاهان و جانوران می پرداختند.

 Genomics علم مطالعه محتوا، سازماندهی و عملکرد اطلاعات ژنتیکی موجود در کل ژنوم بوده؛

زیست شناسی مولکولی (Molecular Biology علم مطالعه ساختار و عملکرد مولکولهای زیستی است؛

گیاه شناسی اقتصادی (Economic Botany ) به بررسی استفاده گیاهان توسط انسان در زمان گذشته، حال و آینده پرداخته؛ گیاه شناسی سنتی (Ethnobotany ) علم مطالعه کاربردهای گیاهان برای اهداف دارویی و سایر اهداف توسط افراد بومی بوده؛

اکولوژی یا بوم شناسی (Ecology) علم مطالعه و بررسی روابط بین موجودات زنده و محیط پیرامونی است و دیرینه شناسی گیاهی (Paleobotany) نیز به مطالعه زیست شناسی و تکامل گیاهان فسیل می پردازد.

گرچه جلبک ها، قارچها، پروکاریوت ها یا ویروس ها به عنوان گیاه در نظر گرفته نمی شوند و در این کتاب نیز با نام گیاه شناخته نمی شوند، به دلیل سنت های حاکم و همچنین به دلیل اینکه به طور معمول به عنوان بخشی از گیاه شناسی در نظر گرفته می شدند (درست مانند گیاه شناسی که زمانی بخشی از علم پزشکی به شمار می‌آمد)، در این کتاب مورد بررسی قرار خواهند گرفت. به علاوه، هم پروکاریوت ها (به طور مثال، باکتریهای تثبیت کننده نیتروژن) و هم قارچ ها (به عنوان مثال، قارچهای میکوریزایی) تشکیل تجمعات همزیستی مسالمت آمیز با میزبان های گیاهی خود می دهند. ویروس شناسی، باکتری شناسی، جلبک شناسی و قارچ شناسی گرایش هایی مجزا هستند، ولی هنوز تحت رشته گیاهشناسی نیز مورد بررسی قرار می گیرند.

منقرض شده که عامل انباشت گسترده گاز، نفت و زغال سنگ بوده اند که تمدن صنعتی امروزی بشر به آن وابسته است.

حتی گذشته از این، گیاهان به همراه جلبکها و باکتری های فتوسنتز کننده، نقش بسیار مهم تری دارند که باید به آن توجه شود. موجودات فتوسنتز کننده به عنوان تولیدکنندگان ترکیبات محتوی انرژی، موجودات واسطه ای هستند که از طریق آنها تمام موجودات زنده، که شامل انسان نیز می شود، کسب انرژی و اکسیژن نموده و بسیاری دیگر از مواد ضروری جهت بقای خود را به دست می آورند.

در دهه دوم قرن بیست و یکم، کاملا واضح است که انسان با جمعیت ۶.5 میلیارد نفری در سال ۲۰۱۰ و جمعیت ۹ میلیارد نفری در سال ۲۰۵۰، جهان را طوری مدیریت می نماید که در چند دهه اخیر، غیرممکن به نظر می رسید. در هر ساعت، مواد شیمیایی صنعتی در هر سانتی متر مربع از سطح این سیاره فرود می آیند.

لایه استراتوسفری لایه اوزون که ۴۵۰ میلیون سال پیش ایجاد شده است، با استفاده از کلروفلوروکربن ها (CFCs) به طور جدی تحلیل رفته و سوراخ شده است.

بر همین اساس، اشعه های مضر ماورا بنفش با نفوذ به لایه های تحلیل رفته اوزون منجر به افزایش سرطان پوست در سرتاسر جهان شده است. به علاوه تخمین زده میشود که به دلیل اثر گلخانه ای (Greenhouse Effect)، تا اواسط این قرن، میانگین دمای هوا بین 1.5 تا 4.5 درجه سانتی گراد افزایش پیدا خواهد کرد.

این فرآیند گرمایش جهانی ( Global – Warming) به دام انداختن انرژی گرمایی انعکاس یافته از زمین به فضا) با افزایش مقدار دی اکسیدکربن، اکسیدهای نیتروژن، CFCs و متان ناشی از فعالیت های بشر، تشدید می شود.

 مهم ترین معضل، این است که در نتیجه بهره برداری انسان از منابع محیطی، بخش عظیمی از گونه های گیاهی، جانوری، قارچی و بسیاری از میکروارگانیسم ها از روی زمین محو شده و تنقع زیستی کاهش می یابد. تمامی این مشکلات، هشداری جهت توجه ویژه انسان به محیط زیست است.

طی سال های اخیر، راههای شگفت انگیزی جهت بهره برداری بهتر از گیاهان گسترش پیدا کرده که این پیشرفت ها در سرتاسر این کتاب مورد ارزیابی و بحث قرار می گیرد. به عنوان مثال، امروزه این امکان وجود دارد که با استفاده از گیاه پالایی (Phytoremediation) محیطهای آلوده پاکسازی شده، رشد گیاهان تحریک شده، آفات توسط گیاهان دفع شده، علف های هرز در مزارع کنترل شده و هیبریدهایی با دقت بسیار بالا در مقایسه گیاه شناسی، علمی مهم جهت رویارویی با چالش های امروز و آینده است.