ترکیبات کمپلکس به دستهای از ترکیبات در شیمی معدنی گفته میشود که دارای فلز و لیگاند باشند.
تعداد اتمهای فلز و لیگاند در این ترکیبات متنوع است.
اولین بار آلفرد ورنر ساختمان این ترکیبات را پیشنهاد کرد.
اهمیت ترکیبات کمپلکس
اهمیت این ترکیبات در شیمی به قدری است که در همه مباحث شیمی از جمله در مبحث سنتز ترکیبات آلی نیز وارد شدهاند. بررسی انرژی تشکیل پیوندها در این ترکیبات از مباحث شیمی فیزیک است.
ساختمان ترکیبات کمپلکس
ساختمان الکترونی این ترکیبات بستگی به نوع فلزها و آنیونهای تشکیل دهنده آنها دارد و میتوان با بررسی ساختار الکترونی اتمها آن را تعیین کرد. نوع فلز و نیز نوع دو یا چند آنیون، مولکول خنثی و لیگاند که در این ترکیبات وجود دارد ساختمان آنها را تعیین میکند.
در شیمی معدنی ترکیباتی وجود دارند که در آن اتم مرکزی حداقل با یک پیوند داتیو با گروه اتمهای اطراف خود (لیگندها) ارتباط برقرار میکند. در این ترکیبات اتم مرکزی گیرنده جفت الکترون میباشد، چنین ترکیباتی را کمپلکس یا ترکیبات کئوردیناسیونی مینامند. اتم مرکزی در این ترکیبات معمولاً دارای یک حفره الکترونی میباشد که میتواند الکترونهای جفت نشده لیگند را بگیرد و یک پیوند کووالانسی-کئوردیناسیونی ، (داتیو) تشکیل دهد.
کمپلکسهایی که در آنها انتقال الکترون میتواند در تشکیل پیوند نقش بسزایی داشته باشد کمپلکسهای دهنده - گیرنده مینامند. اکثر عناصر جدول تناوبی اعم از فلزات گروه اصلی ، فلزات گروه واسطه و غیر فلزات میتوانند کمپلکس تشکیل دهند.