وضعیت استنشاق پودر خشک در زمان حال

توسعه مفهومی افشانههای جدید یک دوره 15-10 ساله را در بر می‌گیرد. آنچه که چند سال پیش شروع شده است احتمالاً تا پنج سال آینده به دست بیماران نخواهد رسید. ادبیات امتیاز اختراعات وضعیت جاری را بخوبی نشان می‌دهند اما نمی‌توانند مشخص سازند کدام یک از طرح ها موفقیت‌آمیز خواهند بود؛ تنها چند مورد از اختراعات امتیازدار وارد بازار می‌شوند. بنابراین مرز بین گذشته و حال کمرنگ می باشد و برای حفظ پیوستگی مطالب دوره نزدیک به 1990 به بعد به عنوان حال در نظر گرفته می‌شود. در حال حاضر می‌توان حداقل پنج جریان اصلی توسعه استنشاق پودر خشک را شناسایی نمود که عبارتند از:

داروهای ضد ویروس

ویروس­ها به عنوان انگل­های داخل سلول به سلول میزبان وارد می­شوند و دارای هسته­ی نوکلئیک اسیدی هستند که این هسته یا از جنس DNA یا از جنس RNA است و از لحاظ مواد لازم از نظر بیوشیمیایی و انرژی برای تکثیر خود به سلول میزبان وابسته هستند؛ به عبارتی این امکانات را در اختیار ندارند و از سلول میزبان می­گیرند. (از سیستم بیوشیمیایی سلول میزبان استفاده می­کنند.) پس از تکثیر به شکل سلول کامل درآمده و از سلول میزبان خارج می­شوند و سلول­های دیگر را آلوده می­کنند.

نکته: ویروس­ها یک نوع اسید نوکلئیک دارند که یا از جنس DNA یا از جنس RNA است.

*ویروس­ها با انگل­هایی مثل کلامیدیا (که هم DNA و هم RNA دارند) و ریکتزیاها ( که خودشان سیستم تولید انرژی دارند و می­توانند پروتئین­سازی کنند) متفاوت هستند.

*مهمترین دسته­بندی ویروس­ها براساس اسید نوکلئیک آنهاست:                            

 RNA ویروس ها مثل Retrovirus و Reovirus  DNA ویروس ها مثل Herpes virus, Papovirus, Adenovirus و poxvirus ها

  بیماری­های RNA ویروس­ها: فلج اطفال، سرماخوردگی، پنومونی، بیماری­های سیستم گوارشی، آنفولانزا، هپاتیت (بعضی هپاتیت­ها در دسته­ی RNA  ویروس­ها و بعضی دیگر در دسته DNA ویروس­ها هستند)، تب زرد، سرخک و سرخجه، اوریون و ...

بیماری­های DNA ویروس­ها: smallpox، هپاتیت، بعضی سرماخوردگی­ها و آنسفالیت

ویروس واکسینیا در دسته­ی DNA ویروس­ها با

اندازه­ی nm250  ایجاد آبله (smallpox)

Rotavirus در دسته­ی RNA ویروس­ها(RNA -) با اندازه nm 70  عامل برخی اسهال­ها که از راه خوراکی می­توانند وارد شوند.

 

 

 

عامل فلج اطفال هم جزء RNA ویروس­هاست و جزء ویروس­های کوچک مثل Rotavirus هاست ولی جزء RNA⁺ هاست.

عامل هپاتیت A جزء RNA ویروس­های کوچک و جزء RNA⁺ هاست.

از ویروس­های معروف در دسته­ی DNA ویروس­ها:

-         (Hepatitis B Virus) HBV

-         (Varicella zoster virus) VZV

-         CMV (Cytomegalovirus)

-         Herpes

-         EBV (Epstein-Barr Virus)

-         Adenovirus

-         Papillomavirus

اندازه ویروس­ها از nm 250-25 است که بعضی­ها مثل پولیو ویروس­ها جزء ویروس­های کوچک و برخی دیگر مثل هرپس ویروس­ها جزء ویروس­های بزرگتر هستند.

(HIV جزء ویروس­های متوسط است)

مورفولوژی ویروس ها:

معمولاً غشایی لیپیدی دارند که این قسمت گلیکوپروتئین هایی برای شناسایی محیط دارد. مثلاً در مورد HIV، gp120 و gp+1 وجود دارد که مسئول شناسایی است. در آنفولانزا انواع دیگری از گلیکوپروتئین ها وجود دارد. قسمت پروتئینی­ای به نام کپسید وجود دارد که ژنوم را در بر میگیرد و این کپسید در برخی  موارد تقارن خاصی ایجاد می­کند. در صورت ورود ویروس به میزبان، ژنوم آنها وارد می شود و کپسید غشا وارد نمی شود و از بین می رود.

( ورود ژنوم به هسته یا سیتوپلاسم میزبان)

نکته: گلیکوپروتئین های موجود در غشای لیپیدی برای شناسایی محیط Spike نام دارند.

پروتئینی که از ویروس ها منتشر می شود معمولاً به شکل یک پلی­پروتئین است. ( مثلاً در مورد HIV) و این یعنی پروتئین­ها به شکل مجزا ایجاد نمی­شوند. مثلاً در مورد Poliovirus که RNA ویروس است از روی RNA، پلی‌پروتئین تولید می­شود که انتهای آن پروتئاز قرار دارد. سپس پروتئاز folding خاصی پیدا می­کند و خود را از پلی پروتئین جدا می­کند و سپس این پروتئاز پروتئین­های دیگر را از قسمت پلی­پروتئین جدا می­کند. در واقع ترتیب قرارگیری این پروتئین­هایی که قرار است بعداً از پلی­پروتئین جدا شوند به گونه­ای است که آنهایی که قرار است سریع­تر توسط ویروس استفاده شوند و عملکردی هستند، جلوتر قرار ­گیرند و سریع­تر جدا میشوند و آنهایی که قرار است دیرتر استفاده شوند و ساختاری هستند، عقب­تر در ساختار پلی­پروتئین قرار می­گیرند. (جلو و عقب­تر منظور جلو و عقب بودن نسبت به مکان قرارگیری پروتئاز واقع در پلی‌پروتئین است)

بدیهی است چنانچه پروتئاز از ساختار پلی­پروتئین جدا نشود، نمی­تواند قسمت­های دیگر را جدا کند و در نتیجه بلوغ ویروس رخ نخواهد داد. از این رو داروهای مهارکننده پروتئاز به همین منظور وجود دارند.

پلی پروتئین ها به منظور اشغال فضای کمتر روی ژنوم، ­ایجاد می­شوند. هم چنین قسمت هایی روی ژنوم که از روی encoding ها صورت می­گیرد به شکل حلقوی هستند و با هم overlap دارند اشغال فضای کمتر

به طور مثال قسمتی  از ژنوم که پروتئاز را تولید می­کند با قسمتی از ژنوم که پروتئین دیگری تولید می­کند با هم overlap (همپوشانی) دارند.

اگر دقیق­تر بنگریم می­بینیم DNA ویروس­ها و RNA ویروس­ها تقسیمات دیگری داخل خود دارند یعنی DNA ویروس­ها را می­توان بر حسب این که تک رشته ای اند یا دو رشته ای و غشای لیپیدی دارند یا نه، و هم‌چنین بر حسب تقارن کپسید(مکعبی یا بی شکل)طبقه بندی کرد.

مثلاً هرپس ویروس، DNA ویروس تک رشته­ای

 با تقارن مکعبی دارای غشا است و هپاتیت

B کپسید بی­شکل دارد.

RNA ویروس می­تواند رشته + یا – باشد. در + ها بلافاصله مرحله­ی translation رخ می­دهد. در – ها این حالت پیش نمی­آید.

*ویروس­ها به روش­های مختلفی وارد سلول میزبان می­شوند ولی در همه­ی این روش­ها ابتدا باید اتصال به سلول وجود داشته باشد (به عبارتی از طریق برخی گلیکوپروتئین­ها باید غشای میزبان را شناسایی کنند) سپس نفوذ کرده و روند uncoating در سلول میزبان رخ می­دهد، اسیدهای نوکلئیک آزاد شده رونویسی می­شوند و پروتئین های جدید ایجاد می­شوند و ویروس­ها شکل می­گیرد و می­تواند از سلول میزبان خارج شود.