مسیر ترشح هورمون¬های آزاد کننده¬ی هورمون¬های جنسی و داروهای موثر بر آن

هورمونی به نام Gonadotropin releasing hormone از هیپوتالاموس آزاد می­شود و باعث آزادسازی LH و FSH می­شود.

نکته­ای که در مورد ترشح GnRH وجود دارد، ترشح ضربانی (pulsatile) آن است. گیرنده­ی GnRH در هیپوفیز است.

اگر GnRH به صورت مداوم ترشح شود، گیرنده در ابتدا در پاسخ به GnRH، LH و FSH ترشح می­کند اما بعد از گذشت زمانی خسته می­شود و downregulation decentralize اتفاق می­افتد.

تعداد گیرنده­ها کاهش می­یابد و دیگر به GnRH پاسخ نمی­دهد.

پس اگر ترشح GnRH، pulsatile باعث افزایش ترشح LH و FSH می­شود و اگر continuous باشد ابتدا افزایش ترشح داریم ولی بعد از مدتی دیگر پاسخ داده نمی­شود. برای GnRH یک­سری آگونیست و یک­سری آنتاگونیست موجود است.

·         نام داروهای آگونیست به –relin و نام داروهای آنتاگونیست به –relix ختم می شود.

از LH و FSH هم داروهای natural و هم recombinant موجود است که البته فرم طبیعی LH زیاد استفاده نمی­شود.

·         FSH در خانم­ها باعث تحریک رشد فولیکول­ها می­شود و LH و FSH با هم به ترشح استروژن کمک می­کنند.

·         در آقایان FSH باعث اسپرماتوژنز و LH باعث ترشح تستسترون می­شود.

وقتی بارداری اتفاق می­افتد از جفت ماده­ای ترشح می­شود به نام
β-HCG و کنترل را بدست می­گیرد. از β-HCG نیز هم فرم natural و هم recombinant موجود است.

ساختار LH و FSH و β-HCG گلیکوپپتیدی است. 

Subunit α در هر سه یکسان است و تفاوت­ها در subunit β است.

ساختارهای LH و HCG خیلی شبیه به هم است. تنها تفاوت در زنجیره­های قندی متصل است.

کاربرد و استفاده ها

کمبود LH و FSH باعث ناباروری می­شود.

یکی از پروسه­های درمان، In vitro fertilization (IVF) است.

با دادن دارو به بیمار کنترل ترشح هورمون­ها را بدست می­گیریم تا سیکل جنسی منظم شود و تخمک گذاری اتفاق بیفتد. پس یک­سری دارو می­دهیم تا ترشح هورمون­ها کاملا مهار شود و یک­سری دارو که نقش LH و FSH را ایفا کنند. داروهای مهارکننده شامل GnRH آگونیست و آنتاگونیست است.

چون آگونیست­ها را به شکل continuous می­دهیم نه پالسی، باعث توقف ترشح LH و FSH می­شود. همچنین داروهای آنتاگونیست موجب می‌شود ترشح هورمون از همان اول مهار شود.

و همچنین میتوانیم گونادوتروپین (LH و FSH) دهیم. بعد از تجویز گنادوتروپین ها و وقتی که سایز تخمک به یک اندازه­ی مناسب رسید، HCG می­دهیم. HCG خیلی سریع و قوی باعث تحریک ترشح LH و FSH می­شود. (یک پیک بلند قبل از تخمک گذاری مربوط به هورمون HCG است.)

از داروی دیگری مانند کلومیفن (CLOMIPHEN) به‌جای HCG می‌توان استفاده کرد.

سپس پروژسترون تجویز می­شود تا ساختار رحم را حفظ کند.

استفاده­ی دیگر در سرطان (پروستات- سرطان سینه) است.

در سرطان ترشح هورمون زیاد است. برای سرکوب آن از GnRH آگونیست یا آنتاگونیست استفاده می­کنیم.

در endometriosis نیز کاربرد دارد.

Pegvisomant

Pegvisomant

روی گیرنده­های هورمون رشد در کبد می­نشیند و از انتقال هورمون رشد و آزاد شدن IGF-1 جلوگیری می­کند.

Pegvisomant مثل هورمون رشد است که چند آمینواسید آن متفاوت است و همینطور که از اسمش پیداست گروه­های PEG (پلی اتیلن گیلیکول) به آن متصل است که معمولا این اتصالات از طریق گروه لیزین است.

Pegvisomant بخاطر بالک­تر بودن به هورمون رشد اجازه­ی متصل شدن نمی­دهد. نام تجاری داروی آن somavert® است.

مسیر تولید هورمون رشد و داروهای موثر بر آن

هورمون رشد از قسمت قدامی هیپوفیز ترشح می‌شود و از آنجا که نیمه عمر کوتاهی دارد به کبد اثر گذاشته و در آنجا موجب تولید IGF-1 می شود. IGF-1 نیمه عمر بیشتری دارد و ادامه کارها با این هورمون است.

ترشح هورمون رشد تحت تاثیر دو عامل از هیپوتالاموس است.

GHRH که موجب افزایش ترشح هورمون رشد می شود و همچنین Somatostatin که ترشح هورمون رشد را کاهش می‌دهد.

GHRH

آنالوگ های هورمون آزاد کننده هورمون رشد(GHRH) somatoliberin یک هورمون پپتیدی شامل 44 آمینواسید بوده از هیپوتالاموس ترشح شده و بر هیپوفیز اثر گذاشته و موجب ترشح هورمون رشد می گردد.

Sermorelin به نام GRF 1-29 نیز معروف است. یک هورمون آزاد کننده هورمون رشد بوده و پلی پپتیدی دارای 29 آمینواسید می‌باشد. Sermorelin جهت تست ترشح هورمون رشد مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی افراد به عنوان دوپینگ از این دارو استفاده می‌کنند.

تست ترشح هورمون رشد

 وقتی ترشح هورمون رشد در فردی پایین است و ما به دنبال منشا آن هستیم (هیپوفیز یا هیپوتالاموس)، هورمون Sermorelin را به فرد تزریق می­کنیم، اگر میزان ترشح هورمون رشد در فرد افزایش یابد، متوجه می­شویم هیپوفیز فرد سالم است و منشا نقص در جای دیگری است. از این دارو در تست دوپینگ استفاده می­ شود.

Growth hormone-releasing hormone باعث آزادشدن GH می­شود.

برای عضله­ سازی به دو عامل انسولین و هورمون رشد نیاز داریم؛
زیرا برای عضله­ سازی احتیاج به آمینواسید است.

نصف آمینواسید ها با GH و نصف دیگر با انسولین وارد سلول می‌شوند.

سوماتوتروپین 191 آمینواسید دارد و در ساختار آن دو باند دی‌سولفیدی دیده می شود.

به دو فرم طبیعی و نوترکیب وجود دارد که کاملا مشابه یکدیگر هستند. امروزه در بازار فقط فرم نوترکیب موجود است.

استفاده‌ها و کاربرد

·      کمبود هورمون رشد مانند بیماری dwarfism (کوتولگی) قبل از بسته شدن صفحات اپی­فیزی برای افزایش قد

سوماتوتروپین به دلایلی که گفته شد خاصیت آنابولیک دارد. در دوپینگ یا بیماری­هایی مانند ایدز که فرد کاشکتیک می­شود از سوماتوتروپین به عنوان آنابولیک استفاده می­شود.

استفاده­ی سوماتوتروپین توسط کمیته­ ی المپیک ممنوع شده است. توالی هورمون رشد و داروی سوماتوتروپین کاملا مشابه است؛ پس کمیته­ی دوپینگ چگونه تشخیص می­دهد فرد سوماتوتروپین مصرف کرده است یا خیر؟

غده­ی هیپوفیز علاوه بر ترشح هورمون رشد 22 کیلودالتونی، ایزوفرم 20 کیلیودالتونی نیز ترشح می­کند و همیشه مقدار آن ثابت (10% کل ترشح) است. سوماتوتروپین فقط شامل ایزوفرم 22کیلودالتونی است. وقتی فرد سوماتوتروپین مصرف می­کند، طی مکانیسم فیدبک منفی بر غده­ی هیپوفیز اثر گذاشته و مقدار هورمون رشد را به صورت اندوژن کاهش می­دهد.

بنابراین ترشح هر دو ایزوفرم کاهش می­یابد. پس از روی کاهش ایزوفرم 20 کیلودالتونی متوجه مصرف سوماتوتروپین می­شوند.

به جای آن در یک زمانی از Sermorelin استفاده کردند. زیرا مستقیم بر هیپوفیز اثر می­کند و هر دو فرم افزایش پیدا می­کند. اما برای آن هم یک تست تشخیصی وجود دارد. و الان از هیچکدام نمیتوان در ورزش استفاده کرد چرا که تست دوپینگ مثبت اعلام می‌شود.J

IGF-1

دارویی که از IGF-1 داریم مکاسرمین است.

مکاسرمین دو فرم نوترکیب و مکاسرمین رینفابات (ترکیب مکاسرمین و insulin-like growth factor binding protein-3 ) دارد.

کاربرد: کمبود IGF-1

این پروتئین نقش فارماکوکینتیکی دارد.

برای افزایش نیمه عمر دارو آن را به پروتئین­های حامل آن­ها باند می­کنیم. زیرا وقتی دارو به پروتئین باند می­شود، کلیه نمی­تواند آن را دفع کند.

سوماتواستاتین

باعث مهار ترشح هورمون رشد می­شود.

در آگرومگالی و ژیگانتیسم استفاده می­شود که در این بیماری‌ها ترشح هورمون رشد زیاد است و ما می‌خواهیم ترشح آن را مهار کنیم.

سوماتواستاتین یک ترکیب 14 آمینواسیدی است که نیمه عمر آن 3 تا 5 دقیقه است.

در آکرومگالی و ژیگانتیسم هورمون رشد مدام ترشح می­شود پس ما به یک ترکیب طولانی‌اثر تر (طولانی‌تر از 5-3 دقیقه) جهت مهار ترشح هورمون رشد احتیاج داریم.

زیرا از هورمون رشد، IGF-1 ساخته می­شود که نیمه عمر خیلی بالایی دارد. پس برای جلوگیری از فعالیت آن ترکیبی با نیمه عمر بسیار بالا تر از 5-3 دقیقه نیاز است.

پس به دنبال راهی برای افزایش نیمه عمر سوماتواستاتین هستیم.

چالش های مرتبط با داروهای پروتئینی

پایداری شیمیایی

داروهای پپتیدی ممکن است هیدرولیز شوند یا دچار اکسیداسیون گردند. همچنین راسمیزه شدن و حذف یا تغییر پیوند دی سولفیدی از جمله تغییراتی است که ممکن است این ساختار ها به خود ببینند.

هر یک از این تغییرات می‌تواند سبب کاهش اثربخشی شود.

·         ناحیه ی حاوی آسپاراتیک اسید در پروتئین ها 100 برابر سریعتر از سایر پیوند ها هیدرولیز می‌شود.

 

 

 

 

مکانیسم هیدرولیز باند آمیدی از ناحیه ی آسپاراتیک اسید:

می‌توان گفت، ماهیت و ساختار هر اسید آمینه و همچنین ساختار سه بعدی پروتئین در سرعت هیدرولیز آن اثر دارد.

ü      ناپایداری ها شیمیایی به واسطه ی آنزیم ها سبب کاهش نیمه عمر این دسته از ترکیبات می‌شود.

ü      یکی از راه های افزایش نیمه عمر داروهای پروتئینی یا پپتیدی ممانعت از عملکرد آنزیم‌ها با جایگزینی D-آمینواسید در ساختار است. (در صورتی که انانتومر اصلی آمینواسیدهایی که در بدن ساخته می‌شود L- آمینواسید است.)

نقش D-آمینو اسید

به علت قرارگیری D-آمینو اسید، ساختمان سه بعدی پروتئین تغییر کرده و بنابراین آنزیم های دگرده کننده نمی‌توانند موجب تغییر ساختار پروتئین شوند.

در حقیقت به علت پیوند های هیدروژنی و واندروالسی، پروتئین خاصیت آمفی پاتیسیته پیدا می‌کند و دارای دو بخش هیدروفوب و هیدروفیل است.

با وجود این بخش های هیدروفوب و هیدروفیل، پروتئین ساختار خاصی پیدا کرده که آنزیم های دگرده کننده راحت‌تر می‌توانند اثر خود را اعمال کنند. با تغییر L-آمینو اسید ها به D-آمینو اسید، خاصیت آمفی‌پاتیسیته به هم خورده و پپتید بی نظم می‌شود و آنزیم ها نمی‌توانند پروتئین را بشناسند و اثر خود را بگذارند.

اما همواره تغییر L-آمینواسید به D-آمینو اسید موجب مهار اثر آنزیم های دگرده کننده نمی شود؛ چون ممکن است این تغییر، اثر کمی در تغییر آمفی پاتیسیته پروتئین بگذارد.

نا پایداری به واسطه ی نور

·         پروتئین های حاوی اسید آمینه های تریپتوفان، تیروزین، فنیل آلانین و سیستئین مستعد ناپایداری به واسطه ی نور هستند.

در هورمون رشد وقتی اسیدآمینه ی تریپتوفان نور
near-UV را جذب می‌کند سبب ایجاد شکست پیوند در اسیدآمینه های مجاور می‌شود.

ناپایداری فیزیکی

ناپایداری فیزیکی شامل دناتوره شدن، جذب سطحی، تجمع‌ذرات به یکدیگر است.

دناتوره شدن به معنی شکست پیوند های غیر کووالانسی است که ساختار های دو و سه بعدی پروتئین را ایجاد می‌کنند. دما، pH، حلال های آلی میتوانند سبب دناتوره شدن شوند.

هورمون رشد نوترکیب انسانی در حضور ترکیبات فنولی (preservative) در پروسه‌ی لیوفیلیزه شدن، مستعد تجمع ذرات دارو به یکدیگر است.

جذب خوراکی

موانع متعددی وجود دارد که جذب خوراکی پپتید ها و پروتئین ها را بسیار سخت و تقریبا غیر ممکن می‌سازد.

▪        سایز (پپتید ها به علت سایز بزرگ جذب مناسبی ندارند.)

▪        از بین رفتن ساختار سه بعدی (در دستگاه گوارش و حین جذب ساختار آن ها از بین رفته و دیگر اثر بخشی مناسبی ندارند.)

▪        دگرده شدن در معده و دئودنوم توسط آنزیم های پروتئولیتیک (به آمینواسید ها تبدیل می شوند.)

افزایش جذب خوراکی:

سنتز پرودراگ پپتید های حلقوی: تشکیل پیوند های هیدروژنی درون ملکولی و کاهش قطبیت و جذب غیر فعال (از این طریق می‌توان جلوی فعالیت آنزیم های دگرده کننده را گرفت.)

انواع پلی ساکارید ها و تفاوت ها و شباهت های گلیکوژن ، سلولز ، نشاسته و کیتین

سه پلی ساکارید مشهور نشاسته، سلولز و گلیکوژن می باشند. هر سه این پلی ساکارید ها از گلوکز ساخته شده اند اما از نظر روش اتصال گلوکز ها به هم و ساختمان فضای متفاوت هستند.

مشتقات مونوساکاریدها:

احیا: احیای قسمت کربونیلی قند و ایجاد پلی ال و ایجاد آسیب های چشمی مثل آب مروارید

اکسید: کربن ۱ در خارج از بدن و کربن ۶ در داخل بدن ) بدن به جای کربن ۱، کربن ۶ را به طور اختصاصی اکسید میکند. این مشتقها

هستند که برای محلول کردن مواد نامحلول و دتوکسیفای کردن مواد سمی و مضر در بدن استفاده میشوند(.

AMP و G6P ،ATP استری: مثل

آمینی: آمینه شدن قسمتی از قند

اسید پیروویک نوعی آلفاکتواسید است. )گروه اسیدی و کتونی در کنار هم و بر کربن آلفا یک گروه کتونی موجود است.

در حقیقت قند بالا به صورت راست راست، چپ راست یا همان اپی مر ۲ است، که نشانگر قند مانوز است. کربن ۲ آمینه شده، پس مانوزآمین بدست میآید. در یک واکنش مولکول پیروییک اسید با این مشتق آمینی واکنش داده است و مولکول نورامینیک اسید را شکل داده است. در این مولکول گروه هیدروکسیل کربن ۶ )در شکل مشخص است( به گروه کتونی حمله می کند و تشکیل همیکتال میدهد. یک گروه استیل به آمین اضافه میشود و سیالیک اسید را میسازد.

دی ساکاریدها:

از مهمترین دیساکاریدهایی که وجود دارد، میتوان ساکاروز، مالتوز، لاکتوز و ترهالوز را نام برد.

دیساکاریدها از واکنش تراکمی بین دو مونوساکارید بوجود میآید و یک استال را از واکنش همیاستال و هیدروکسیل بوجود میآورد.

طبق قرار داد، برای کشیدن بیومولکول های مختلف به صورت زیر عمل میکنیم: 

ترمینال سمت چپ کشیده میشود. )همان گروه آمینی آمینواسید است.( N الف( در پروتئین ها

ب( در نوکلئیک اسید ها ’ 5 سمت چپ کشیده میشود.

سمت راست کشیده میشود. reducing end سمت چپ و Non-reducing end ج( در کربوهیدرات ها

چون این کربن در پیوند استال شرکت میکند، non-reducing end کربن ۱ همیشه اکسید میشود و گروه دیگر را احیا میکند. اما در یک را میسازد. reducing end دیگر نمیتواند اکسید شود. ولی اگر کربن ۱ در واکنش استال شرکت نکند، میتواند نقش احیاکننده را بازی کند 

 

 در مورد نشاسته مولکول آن حالت مارپیچی دارد. اما نشاسته به دو شکل یافت می شود
1- آمیلوز: رشته مارپیچی آمیلوز بدون شاخه و انشعاب است.
2- آمیلوپکتین: که دارای انشعاب است.

ساختمان گلیکوژن شباهت زیادی به نشاسته دارد و هردو نقش ذخیره گلوگز را انجام می دهند. گلوکز مولکول کوچکی است به راحتی در آب حل می شود و با مواد دیگر ترکیب می شود و از بین می رود. برای اینکه این اتفاق نیفتد مولکول های گلوکز به هم متصل می شوند و مولکول های بزرگ نشاسته و گلیکوژن را می سازند تا گلوکز ذخیره شود و از بین نرود.

 

 

نشاسته وظیفه ذخیره گلوکز در گیاهان را بر عهده دارد. اما گلیکوژن وظیفه ذخیره گلوکز را در جانوران و قارچ ها را برعهده دارند. تفاوت دیگر اینست که انشعابات و شاخه ها در گلیکوژن بیشتر از نشاسته است.

 

اما سلولز یک مولکول خطی است و حالت مارپیچی مولکول های نشاسته و گلیکوژن را ندارد. مولکول سلولز برخلاف مولکول های گلیکوژن و آمیلوپکتین شاخه و انشعاب ندارد. تفاوت دیگر اینست که سلولز برخلاف نشاسته و گلیکوژن که وظیفه ذخیره گلوکز را برعهده دارد وظیفه ساختاری دارد و در ساختمان دیواره سلولی گیاهان به کار می رود.

فراوانترین پلی‌ساکاریدهای موجود در طبیعت نشاسته ، گلیکوژن و سلولز هستند. در ساختمان مولکولی این مواد بیش از 500 مونومر منو ساکارید وجود دارد و وزن مولکولی آنها بیشتر از یک میلیون است. معمولی ترین منوساکاریدی که برای ساختن پلی‌ساکاریدها بکار رفته ،  گلوکز است.

 

 

ساختار پروتئین ها و انواع پروتئین ها و آلزایمر

پروتئین ها در چهار سطح طبقه بندی می شوند.

1) توالی اسید آمینه ای

2) ارتباط اسید آمینه های i , i+4 (صفحات چین دار بتا و مارپیچ آلفا) (ارتباط ساختمان اول با خودش)

3)ارتباط چند مارپیچ آلفا با یکدیگر و با صفحات چین دار بتا (ارتباط چند ساختمان دوم)

4) در صورت داشتن چند زنجیره پلی پپتیدی (ارتباط چند ساختمان سوم) 

هر سطح از این ساختمان ها پایه گذار سطح بعدی هستند و سطح n وابسته است به سطح های کوچکتر از n

ساختار اول

به توالی پروتئین که به صورت رشته‌ای از اسیدهای آمینه می‌باشد گفته می‌شود. پروتئین‌ها پلیمرهایی خطی از اسیدهای آمینه هستند که با پیوند پپتیدی بهم متصل شده‌اند.

ساختار دوم

به نظم‌های موضعی گفته می‌شود که پروتئین در حین تاشدگی به خود می‌گیرد. ساختار دوم پروتنئین‌ها خود به چند دسته تقسیم می‌شود:

ساختار دوم قسمتی از یک پروتئین؛ مارپیچ آلفا به رنگ خاکستری و صفحه بتا به رنگ قرمز نمایش داده شده

مارپیچ آلفا ساده‌ترین و انعطاف پذیرترین ترتیب، کونفرماسیونی مارپیچی و راست گرد بود به نام مارپیچ آلفا. مارپیچ آلفا یکی از ساختارهای دوم رایج در پروتئین‌هاست. مارپیچ آلفا یک مارپیچ راستگرد است که ساختار آن هر۵.۴ آنگستروم یکبار تکرار می‌شود. در هر دو مارپیچ آلفا، ۳.۶ اسید آمینه وجود دارد. یعنی هر ۱.۵ آنگستروم یک اسید آمینه در طول مارپیچ آلفا قرار می‌گیرد. هر گروه کربوکسیل و آمین در مارپیچ آلفا با اسید آمینه‌ای با فاصله چهار تا از خود، دارای باند هیدروژنی می‌باشد و این الگو در سراسر مارپیچ، غیر از چهار اسیدآمینه در دو انتهای آن تکرار شده‌است.

صفحه‌های بتا: ساختار صفحه‌های بتا، ساختار دوم بسیارکشیده و چین‌دار می‌باشد. یکی از تفاوت‌های مهم صفحه‌های بتا با مارپیچ آلفا این است که اسیدآمینه‌هایی که معمولاً در ساختار اول زنجیره پروتئینی با فاصله زیاد از هم قرارگرفته‌اند، برای تشکیل این ساختار در مجاورت یکدیگر قرار می‌گیرند بنابراین صفحه‌های بتا تمایل به سختی داشته و انعطاف‌پذیری ناچیزی دارند. پیوندهای هیدروژنی بین‌رشته‌ای که میان گروه‌های CO یک رشته بتا و NH رشته بتای مجاور ایجاد می‌شوند، به صفحات بتا پایداری می‌بخشند و باعث می‌شوند که این صفحات ظاهری زیگزاگ داشته باشند.

وارفارین سدیم

در قدیم به عنوان جونده­کش استفاده می­شد. در جونده ایجاد تشنگی شدید می­کرد. موش انقدر آب می­خورد تا می­ترکید و می­مرد.

مکانیسم اثر: vitamin K یک بخش نفتوکینون دارد که توسط آنزیم vitamin K reductase احیا می­شود و فرم هیدروکینونی ایجاد می­کند. سپس به vitamin K epoxide  تبدیل می­شود. این فرایند اکسید و احیا مرتبا تکرار می­شود.

وارفارین، vitamin K epoxide reductase را مهار می‌کند.

این چرخه کجا کاربرد دارد؟ در انعقاد لازم است تا فرم vitamin K احیا شده را داشته باشیم. فرم احیا شده­ی vitamin K گلوتامات را با CO₂ و O₂ ترکیب می‌کند و ɣ-کروبوکسی­گلوتامات تشکیل می‌دهد. ɣ-کروبوکسی­گلوتامات دو گروه کربوکسیل کنار هم دارد که با کلسیم ایجاد پیوند می­کنند و فرایند انعقاد شروع می­شود.

{در صورت نبود کلسیم خون منعقد نمی­شود. در آزمایشگاه تشخیص طبی، در لوله­های جمع­آوری خون، پودر سدیم سیترات، EDTA یا وارفارین وجود دارد. سیترات با کلسیم، تشکیل کلسیم سیترات می­دهد و کلسیم را از محیط خارج می­کند تا خون منعقد نشود. برای اکثر آزمایشات، به خون منعقد نشده احتیاج است.}

vitamin K به فرم اکسید شده در می­آید.

Low molecular weight heparin هپارین با وزن ملکولی پایین

هپارین هایی ساخته شده­اند که وزن مولکولی پایین تری دارند.

در نتیجه فارماکوکینتیک و فارماکودینامیک کنترل شده دارند.

می‌توان آن ها را زیر جلدی هم تزریق کرد.

کل سیستم با 5 قند کار می­کند. به جای استفاده از ترکیب بزرگ، از این 5 قند استفاده می­کنیم.

·         در واقع هپارین تکرار همین 5 قند است.

قندها با آمینو اسیدها پیوند هیدروزنی و یونی تشکیل می­دهند.

لیزین، نیتروژن مثبت دارد و با COO^- و SO₃^- پیوند یونی تشکیل می‌دهد.

این ترکیبات علاوه بر اثر ضد انعقادی در بیماری­های دهان و دندان مانند آفت و lichen planus  (زخم هایی با رنگ قهوه‌ای تا سیاه با حاشیه‌ی دندانه دار در دهان ایجاد می کند که خارش دار و همراه با درد است) نیز کاربرد دارند. اگر Low molecular weight heparin (LMWH) را در ضایعه تزریق کنیم آن را از بین می‌برد.

 

هپارین

آنتی‌ترومبین است و غیر مستقیم X_a و II_a را تحت تاثیر قرار می‌دهد. داخل وریدی تزریق می­شود، اگر زیر جلد تزریق شود، همراه با کبودی‌های شدید خواهد بود. زیرا ساختار بسیار بزرگی دارد، یک Natural product است و قابلیت جذب خوراکی ندارد (مهم‌ترین ایراد هپارین). مکانیسم عمل آن به صورت افزایش فعالیت آنتی‌ترومبینی است.

ساختار قندی خیلی بزرگ دارد. روی گروه های قندی، گروه های سولفات، کربوکسیلیک اسید و آمینو سولفات وجود دارد.

اندازه ی آن از 750 کیلودالتون تا 1000 کیلو دالتون است. به علت بزرگی خواص آنتی‌ژنیک بروز می­دهد و پس از گذشت زمان، ممکن است واکنش های آلرژیک بروز پیدا کند. بخاطر بزرگ بودن جذب، دفع و متابولیسم آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
از دیواره‌ی موکوزی (مثلا بافت ریه) گاو می­توان آن را به دست آورد.

مکانیسم عمل هپارین

عوامل موثر در انعقاد، آنتی ترومبین، X_a و II_a است.

هپارین فعالیت آنتی ترومبین را افزایش می‌دهد؛ در نتیجه اعمال مختلف ترومبین را در انعقاد خون مهار می‌کند.

هپارین همچنین تشکیل کمپلکس آنتی‌ترومبین III ـ ترومبین را تسریع‌می‌نماید و با این عمل، ترومبین را غیر فعال‌کرده و مانع تبدیل فیبرینوژن به فیبرین می‌گردد.

مشکل هپارین این است که کنترل شده عمل نمی­کند و همه را تحت تاثیر قرار می دهد.

اتصال به صورت برگشت ناپذیر است. ایراد ترکیبات قندی، سنتز گران قیمت آن­ها در آزمایشگاه است.

·         جابه‌جایی ترکیبات قندی به غیرقندی کار روز دنیا است.

اثر هپارین 2 تا 4 ساعت بعد تزریق دیده می­شود.

داروهایAnticoagulant (ضد انعقاد خون)

1.       ضد پلاکت (Anti-platelet agents):    
مانع ایجاد لخته می شود مانند آسپرین
اگر 80 میلی گرم آسپرین مصرف شود، در طول عمرِ آن پلاکت، دیگر توانایی انعقاد خون را نخواهد داشت. آسپرین می­تواند مشکلات گوارشی ایجاد کند. حتی اگر به صورت MC مصرف شود.

2.      ترمبولیتیک (Thrombolytic drugs): 
حل کردن لخته­ی ایجاد شده؛ مثلا در قلب

Aside: other anti-thrombotic drug types

Ø  Anti-platelet agents include:

Aspirin (acetylsalicylic acid)

Clopidogrel

Dipyridamole

Ticlopidine

Glycoprotein II_b/III_a inhibitors

Ø  Thrombolytic (/fibrinolytic) drugs include:

Tissue plasminogen activator – t-PA – alteplase (activase)

Reteplase (Retevase)

Tenecteplase (TNKase)

Anistreplase (Eminase)

Streptokinase (Kabikinase, Streptase)

Urokinase (Abbokinase)