چگونگی انجام پیوند مغز استخوان

Mobilization: ابتدا در بین خواهر برادر و سپس در اقوام نزدیک به دنبال فردی که HLA سازگار با فرد گیرنده دارد، می‌گردند واگر فرد مناسبی پیدا نشد، در بانک اهدا کنندگان سلول های بنیادی کشور جست‌وجو می‌کنند (به شکل رایگان).
اگر باز هم در بین دهندگان ایرانی کسی پیدا نشد باید در سامانه BMWD جستجو صورت گیرد. (سامانه بین‌المللی دارای 30 میلیون نفر) بیشترین سازگاری را با کشورهای آمریکا، آلمان و اسرائیل داریم.
پس از این که یک فرد سازگار پیدا کردیم، اگر دهنده ایرانی باشد دو یا سه دوز GCSF (Granulocyte - colony stimulating factor) زیر جلدی تزریق می کنیم. GCSF در مغز استخوان رفته و سلول های بنیادی مغز استخوان را جدا کرده و به خون محیطی می آورد. دهنده حالت هایی شبیه آنفولانزا مثل تب و ... پیدا می‌کند. اگر ما به طور طبیعی یک الی دو درصد سلول بنیادی خون ساز در خون محیطی داریم این فرد 20 الی 30 درصد سلول بنیادی دارد.

Harvest: فرد دهنده به بیمارستان آمده و ما به دستگاه برنامه می‌دهیم تا سلول های ⁺CD34 (سلول های بنیادی) را از خون محیطی جدا کند.

سپس دو عدد رگ از فرد می گیریم و به دستگاهی مشابه دستگاه دیالیز وصل می‌کنیم که این خون وارد دستگاه می‌شود و می چرخد و سلول‌های بنیادی آن جدا می شوند و وارد یک کیسه یا بسته (pack) می‌شوند و بقیه خون از طرف رگ دیگر به بدن فرد باز می‌گردد.
این پروسه 3 الی 4 ساعت طول می کشد، زیرا باید خون فرد به اندازه‌ای در دستگاه به گردش در بیاید که دستگاه بتواند تمام CD34+ ها را شکار کرده و آن مقداری که برای گیرنده لازم داریم را در آن بسته برای ما جمع آوری کند. بعد از 4 ساعت ما یک حجم 200،300 سی‌سی از خون را که حاوی سلول های بنیادی خون محیطی می‌باشد را جدا کرده و این فرد می تواند مرخص شود و هیچ مشکلی برای او ایجاد نمی‌شود.

Injection: فرد گیرنده قبل از پیوند، تحت شیمی درمانی قوی قرار می گیرد، طوری که مغز استخوان او کامل از بین برود؛ زیرا یا معیوب بوده (تالاسمی و ...) یا سرطانی و یا دچار نقص ایمنی بوده و کارامد نبوده است. پس از از بین بردن مغزاستخوان ها، یک رگ از آن‌ها گرفته می‌شود و به منظور عدم ابتلا به عفونت در اتاق‌هایی ایزوله که هیچ کس حق ورود و خروج ندارد (جهت جلوگیری از عفونت بیمار اشعه گاما داده اند و ...) نگهداری می‌شوند. سپس محتویات آن بسته‌ای که ازخون فرد دهنده گرفته بودیم را به رگ گردن این فرد تزریق می‌کنند. سپس وارد جریان خون فرد شده و به علت گیرنده های خاص سلول های بنیادی خون ساز، به مغز استخوان رفته و جایگزین می‌شود. (در خون محیطی نمی‌ماند).

این پیوند اگر سازگار باشد زود می‌گیرد و به اصطلاح Engraftment (تحقق یافته) محسوب می‌شود. (وقتی نوتروفیل ها به 500 عدد در هر میلی‌متر مکعب خون برسند و پلاکت ها به 20000 تا در هر میلی‌متر مکعب برسند یعنی پیوند گرفته است).
سلول های بنیادی تزریق شده پس از تزریق و جایگزینی، تکامل و تکثیر پیدا کرده و نوتروفیل ها و پلاکت ها و ... را به‌وجود می‌آورند.
سپس مریض دو تا سه هفته در بخش باقی می ماند. و حدود 6 ماه نیز در خانه در اتاق های ایزوله‌ای که کسی ورود و خروج نداشته باشد، تحت مراقبت قرار می‌گیرند تا مغز استخوان بازسازی شده و فرد به حالت طبیعی خود برگردد.

پس از انجام پیوند مغز استخوان، سلول های بنیادی در محیطی غریبه قرارگرفته اند؛ در نتیجه سلول های ایمنی که مهمان می‌باشند به تمام سلول های بدن واکنش نشان می‌دهد تا آن‌ها را از بین ببرند. (حمله سلول های میهمان به انواع سلول‌های میزبان) پس درکل سلول های ایمنی به خصوص سلول‌هایT اگر در محیطی غریبه قرار گیرند از خود واکنش نشان می‌دهند.