فرمولاسیون/ویژگیهای ذره:
تحریک ایمنی ناشی از واکسنهای میکرو/نانوحامل به عوامل مختلفی مانند ترکیب شیمیایی، اندازه ذره و توزیع اندازه، بار سطحی، آبدوست/آبگریزی، ماهیت و موقعیت پادتنها و/یا داروهای کمکی در داخل حامل و محل استفاده بستگی دارد. ویلا و همکاران همبستگی بین اندازه ذره پلیاکتیک اسید-پلیاتیلن گلیکول(PLA-PEG) و کارایی حمل و نقل مخاطی پادتنتاتانوس توکسید(TT) انکپسولهشده را بررسی کردند. آنها نانوذرات حامل پادتن(NP) را در اندازههای مختلف و به کمک تکنیک تبخیر سطحی حلال آب-روغن/روغن-آب تهیه کردند. نتایج آنها نشان دادند که کارآمدترین انقتال در مخاط دماغی به کمک ذرات 200 نانومتری حاصل گردیده است. علاوه بر این ذرات 5میکرومتری به افزایش جابجایی TT بدرون خون و غدد لنفاوی کمک کردند. نتایج فوق با مطالعات توماس و همکاران همخوانی دارند؛ آنها تاثیر اندازه ذره بر شدت پاسخ دستگاه ایمنی در نتیجه پادتن سطحی هپاتیت B(HBsAg) که در ریزکرههای PLGA انکپسولهشده بود، را در موشهای آزمایشگاهی بررسی کردند. ذره 5-1 میکرومتری توانست نتایج بهتری را از لحاظ ترسیب در جهاز تنفسی بدست آورد و جذب توسط AM را افزایش داد. HBsAg انکپسوله در ذرات 5 میکرومتری در مقایسه با انکپسوله آن در ذرات دوازده میکرومتری توانست پاسخ شدیدتر دستگاه ایمنی را برانگیزد. با این حال گزارشهای مربوط به همبستهسازی دارویکمکی مبتنی بر اندازه ذره و پاسخ دستگاه ایمنی، همخوانی ندارند. ژیانگ و همکاران عنوان داشتند میتوان ذرات دارای اندازه های متفاوت را بواسطه مکانیسمهای مختلف در محیط زنده درونیسازی کرد. ذرات 200-20نانومتری به عنوان یک ویروس قلمداد میگردند و توسط اندسیتوز گیرنده جذب میگردند و در نتیجه پاسخ سلولمحور را باعث خواهند شد. اما در نقطه مقابل ذرات شبیه به باکتری با اندازه 500 نانومتر تا 5 میکرومتر توسط فاگوسیتوز ویا ماکروپینوسیتوز جذب میگردند و پاسخ بلغمی را باعث خواهند شد.