رد پیوند

همه ی اجزا سیستم ایمنی (آنتی‌بادی، کمپلمان و ...) می‌توانند باعث ایجاد مشکل در بحث پیوند شوند.

HLA  که همان MHC می‌باشد که در این بحث از 2 منظر به آن ها نگاه می‌شود:

1  HLA : از دید عفونی به آن نگاه شد. وظیفه  HLA  بلع آنتی‌ژن‌های داخل و خارج سلولی و عرضه آن ها به سلول‌های سیستم ایمنی و در نتیجه ایجاد واکنش دفاعی می‌باشد.

2  major histocompatibility complex (MHC): از این دید به آن‌ها نگاه شد که به عنوان عاملی هستند، که باعث می‌شوند 2 بافت با هم یکی باشند.

مشاهده شد که هر دوی آن ها یکی هستند. (MHC معمولا در  علوم پایه استفاده می‌شود اما در بالین معمولا HLA استفاده می‌شود.)

تاثیر پاتولوژیک HLA ردّ پیوند است و نفش عمده و 99.99% در این مورد را دارد.

علت نقش پاتولوژیک: در افراد مختلف بشر به شدت متفاوت هست. (به دلیل پروتئینی بودن HLA است و پروتئین ها بسیار ایمونوژن هستند.)

HLA کلاس یک: در سطح تمام سلول های هسته دار بدن وجود دارد. قسمت B2-microglobulin پلی مورف نمی‌باشد و بین همه یکسان می‌باشد، اما زنجیره سه تایی (α 1, α 2, α 3) بسیار در بین افراد بشر پلی مورف می‌باشد.

HLA کلاس دو: هر دو زنجیره (α1, α2) و (β1, β2) پلی مورف هستند، اما میزان پلی مورف بودن α1 و α2 بسیار پایین می‌باشد و عمدتا در این زمینه راجع به زنجیره β1, β2 بحث می‌شود.

 تفاوت β 2-microglobulin   با زنجیره β 1, β 2 : β 2-microglobulin   روی کروموزوم 17 کد می‌شود و همه یکسان می‌باشد‌، اما زنجیره B1,B2 روی کروموزوم 6 کد می‌شود و در همه‌ی افراد متفاوت می‌باشد.

هر HLA انواعی دارد: همه‌ی ما HLA کلاس 1 (سه زیرکلاس A,B,C) در تمام سلول های هسته دار بدن داریم و چون 2 کروموزوم داریم، از هر کدام از این 3 زیر مجموعه‌ی A,B,C ، دو عدد موجود می‌باشد. (در هر سلول هسته دار، 2 تا A و 2 تا B و 2 تا C و در مجموع 6 تا)

بیشترین فراوانی مربوط به B می‌باشد در نتیجه بسیار حیاتی است و ناسازگاری آن باعث مشکلات فراوانی می‌شود.

اگر قرار باشد فردی به فرد دیگر پیوند دهد باید تک تک این فاکتور ها در هر دو فرد یکسان باشد.

HLA کلاس دو: اول به عنوان D کشف شد (در ادامه سه زیر کلاس A و B و C) ، اما متوجه شدند که D خود چندین لوکوس آنتی ژنی متفاوت با عملکردهای متفاوت و ساختار های منحصر به فرد دارد. در نتیجه شماره گذاری پشت سر D ادامه یافت (DQ ,DR ,DP ,DM ,DO).
از بین این موارد تنها 3 عامل ( DR,DP,DQ ) در پیوند برای ما اهمیت دارد.

·    روی سلول های APC (ماکروفاژ، B-cell ، T-cell و DC) ، دو مدل DQ و دو مدل DP و دو مدل DR از کلاس دو داریم .(علاوه بر 2  مدل از هرکدام از A ,B,C)

زمانی که سازگاری را بررسی می کنیم تمام این عوامل هم باید یکی باشند. به خصوص در کلاس1  B و در کلاس2  DR مهم است.

برای پیوند سلول های خونساز حتما باید HLA typing و در صورت عدم انجام اینکار پیوند، بدن را رد می‌کند و پیوند بدن فرد را از بین می‌برد.

برای خویشاوندان از سیستم A,B,DR استفاده می کنیم: به این علت که B با C و DR با DP,DQ در خانواده به هم پیوستگی دارند، اما اگر از فردی غیر از خانواده باشد از C و DQ هم استفاده می‌کنیم.

سیستم 6/6 برای اعضای درجه یک خانواده و سیستم 10/10 برای اهدا کننده غیر خویشاوند می‌باشد.
به DP کاری نداریم به این علت که بین ما و آمریکا و آلمان و اسرائیل یکی می‌باشد در نتیجه match نمی‌کنیم.
برای مثال در آمریکا که قومیت های مختلفی زندگی می‌کنند DP matching  انجام می‌شود و 12/12  matchمی‌شود.

سیستم شجره نامه: هر کسی یک الل از پدر و یک الل از مادر دریافت می‌کند و این تعیین کننده شباهت بین فرزندان است. (این شباهت بستگی به دریافت تصادفی هاپلوتایپ‌ها دارد.)

تذکر : انتظار داریم که 25% از خواهر و برادرها شبیه هم باشند و بتوانند به خواهر یا برادر خود سلول بدهند.

به هر کدام از کروموزوم هایی که از مادر یا از پدر رسیده هاپلوتایپ گفته می‌شود.

Full match: 6/6 و یا 10/10 (هاپلوتایپ ها کاملا مثل هم می‌باشند.)
Haploidentical (نیمه مشابه): نیمه سازگار 6/3 و 10/5 (نیمی از هاپلوتایپ ها مانند هم و نیمی دیگر متفاوت از هم می‌باشد.)
Mismatch: ناسازگار (هیچ هاپلوتایپ مشابهی ندارند.)

در بعضی از موارد سرطان بسیار کشنده و پیشرفته می‌باشد و اگر برای انجام پیوندفردی  6/6 پیدا نشد و همچنین فرصت پیدا کردن اهدا کننده‌ی مناسب نداشتیم میتوانیم از  Haploidentical (معمولا از مادر) به همراه داروهای مهارکننده سیستم ایمنی استفاده کنیم که تنها 30 درصد زنده می‌مانند و در صورت عدم انجام پیوند قطعا می‌میرد.