واکسیناسیون مخاطی
پاسخ امنی داخلی: جهاز تنفسی ساختاری است که دارای شکل فیزیکی پیچیده می‌شود و جریان هوای آشفته در داخل آن باعث می‌گردد تخلیه فیزیکی به خارج‌سازی ذرات رسوب‌کرده، آسانت گردد. ذرات استنشاق شده با اندازه 5-1 میکرومتر در مسیرهای هوایی بزرگ رسوب می‌کنند و به دلیل گرانش در سطح مخاط مسیرهای هوایی گرفتار می‌شوند.
ذرات کوچکتر از 1 میکرومتر می‌تونند به نایچه‌ها برسند و با چندین مولفه اآلوئولار[1] واکنش نشان دهند. مسیر مداغی همدتاً توسط سلول‌های اپیتلیوم کانال هوایی، سلول‌های ریشه‌ای و سلول‌های کروی پوشانده شده است. مخاط دماغی توسط سلول‌های کره‌ای و اپیتلیوم تنفسی تولید می‌گردد. بخوبی می‌دانیم که مساحت سطح مخاطی در یک انسان بزرگسال به حوالی 400 مترمربع می‌رسد و 80% سلول‌های ایمنی در سایت‌های مخاطی قرار گرفته‌اند. علاوه بر این سطح مخاطی از MALT تشکیل شده است که مسئولیت نمونه‌گیری پادتن و فعال‌سازی پاسخ ایمنی را برعهده دارد. سلول‌های اپیتلیوم مخاطی می‌توانند عامل‌های میکروب‌کش را در سیال مخاطی ترشح کنند و به تولید ایمونوگلوبین A(SIgA)، میوسین گلیکوپروتئین‌ها و دیفنسین‌ها کمک نمایند. اجزاء آلویلار در بخش پایین‌دست جهاز تنفسی از لیسوزوم‌های ضدباکتری،اجزا مکمل و سیال استر آلوئولار تشکیل شده‌اند و این سیال حاوی سورفکتانت، لیپید، پادتن، سلول‌های B-T و AMها می‌باشد. IgA در سیال نایچه‌ای وافرترین پروتئین ایمونوگلوبین به شمار می‌رود. با پادتن IgG در سیال آستر نایچه می‌توان میکروارگانیسم‌ها را اپسونایز[2] کرد. علاوه بر IgG، پروتئین‌های سورفکتانت مانند مولکول‌هایSP-Aو SP-D نیز طیف وسیعی از اپسونایزاسیون را بروز می‌دهند و به لیپوپلی‌ساکاریدهای انباشته می‌چسبند و بدین وسیله واکنش خود با پروتئین پیونددهنده لیپو‌پلی‌ساکارید در سیالات آآلوئولار را از بین می‌برند. AMها که بیش از 90% لوکوسیت‌های هوا را تشکیل می‌دهند، مسئول گوارش و فاگوسیتوز موادی هستند که به مقدار کمتری استنشاق شده‌اند. AMها پس از فاگوسیتوز‌کردن میکروارگانیسم، پادتن‌های میکروبی را به فضای میان‌بافتی و عقده‌های لنفاوی مرکزی می‌برند و در آنجا توسط سلول‌های دندریتی تخصصی دریافت می‌گردند و در ادامه به سلول‌های Bو T پاسخ‌دهنده عرضه می‌شوند و آنها پاسخ‌های سازگار دستگاه ایمنی را فعال می‌سازند. AMهای فعال‌شده، سیتوکین‌هایی مانند پلی‌مورفنئوتروفیل‌ها را به عنوان یک پاسخ التهابی به چالش‌های ناشی از مواد قابل فاگوسیتوز، از محل مویرگ‌های ریه در نایچه منتشر می‌کنند.
پاسخ سازگار دستگاه ایمنی: لنفوسیت‌های مخاطی پس از برخورد اولیه با پادتن در MALT، سایت القایی را ترک می‌کنند و بافت افکتور مخاطی می‌روند و این سایت شامل مناطق Lamina Propria تارهای تنفسی و همچنین بافتارهای غده‌های ترشحی است که حاوی سلول‌های افکتور مخاطی Agویژه هستند مانند سلول‌های پلاسمای تولیدکننده Ig و لنفوسیت‌های Bو T حافظه فنوتیپ‌های CD4+ و CD8+. بافت لنفوسیدی حلق انفی در واکسیناسیون درون‌دماغی نه تنها به عنوان یک بافت هدف در دفاع محلی علیه عوامل بیماری‌زا عمل می‌کند بلکه به عنوان یک سایت القایی برای پاسخ سیستمی سلول T و B پادتن‌ویژه عمل خواهد کرد. APCها در بافت بینی و ریه‌ها بصورت DCها و AMهای درون‌مخاطی و درون‌شبکه‌ای مشاهده می‌شوند. DC پس از درونی‌سازی پادتن، از غدد لنفاوی حاشیه‌ای به غدد مرکزی می روند و در آنجا بالغ می گردند.
